بازنمايي رسانه‌اي از مردانگي در نظام پدرسالار با رويكرد نشانه‌شناسي گفتماني؛ مطالعه موردي: سريال ستايش

Media Representation of Masculinity in the Patriarchal System with a Discursive Semiotics Approach

پدرسالاري مفهومي است كه با اعمال قدرت، نفوذ، اقتدار و حجيت مرد در چارچوب خانواده قوام مي‌گيرد. رسانه‌ها ازجمله محمل‌هايي هستند كه با استمداد از آنها اين نظام در جامعه بازتوليد مي‌شود. بر اين اساس، شناسايي نوع مردانگي به تصوير كشيده شده در اين سريال از اهداف مقاله حاضر بوده است. بر همين اساس، ابتدا 27 صحنه از صحنه‌هايي كه نظام پدرسالاري و مردانگي را بازنمايي كرده‌اند، انتخاب شده‌اند تا پس از تحليل نشانه‌شناسي در سطح خرد، دلالت‌هاي صريح و ضمني آنها مشخص شود. در گام بعدي، با در نظر گرفتن رويكرد نشانه‌شناسي گفتماني، نشانه‌هاي استخراج شده در سطح خرد در ارتباط با بافت كلي جامعه ايراني مورد تحليل و واكاوي قرار گرفته است. مهم‌ترين نتيجه پژوهش، نشان مي‌دهد؛ مردانگي بازنمايي شده در اين سريال از نوع مردانگي كيفر‌رسان است كه در آن خشونت، سلطه‌گري و تحكم پدر در ساختار خانواده اولويت مي‌يابد. اين سريال با بازنمايي و اشاعه شكل‌هايي نوين از مردانگي كه با الگوي متناسب با فرهنگ بومي جامعه در تعارض است، نوعي مردانگي تضعيف شده را به نمايش مي‌گذارد و به اين ترتيب، موجوديت و ايديولوژي نظام پدرسالار را، مورد ترديد قرار مي‌دهد. تصويرسازي در اين سريال به گونه‌اي است كه رسانه، در كنار ساير عوامل بيروني و محيطي، قانون ثبات نظم پدرسالارانه را به بوته نقد مي‌كشد و تصويري متزلزل از نظام پدرسالاري ارايه مي‌دهد؛ چنين نظامي در محور جانشيني، جايگزين نظام پدرسالاري با مولفه‌هاي مثبت مي‌‌شود؛ بي‌آنكه الگويي مطلوب يا متعارف جانشين آن شود.

Paternalism is a concept based on power, influence, authority and proof of a male in the context of family. Media is a way through which the system is reproduced in society. Identifying the type of masculinity depicted in the series Setayesh is one the objectives of the paper. First, 27 scenes were selected from scenes representing patriarchy and masculinity to determine their explicit and implicit implications after analyzing semiotics at the micro level. Then the symbols extracted at micro level were analyzed in relation to the overall context of Iranian society with regard to discursive semiotics approach. The most important result of the research shows that the masculinity represented in this series is of the punishment masculinity through which fatherʹs violence, domination and conscience are prioritized in the family structure. This series presents a kind of weakened masculinity by representing and disseminating new forms of masculinity that are in conflict with the suitable pattern with indigenous culture. In this way, it doubts the existence and ideology of the patriarchal system. The imagination in this series is that the media, with regard to other external and environmental factors, criticize the stability of patriarchal order and provide an unstable picture of the patriarchal system. On the succession, such a system is replaced by patriarchal order without replacing a desirable or conventional pattern.