فرايند حقوقي انتشار اوراق بهاداررهن درفقه اماميه و حقوق ايران

The legal process of the mortgage backed securities issuance in Imami jurisprudence and Iranian law.

اوراق بهادار با پشتوانۀ رهن به‌عنوان یكی از مصادیق صكوك، جایگاه ویژه و منحصر به‌فردی در میان اوراق بهادار اسلامی دارد و به‌سبب دارا بودن ویژگی‌های مطلوبی از قبیل سود معین، قابلیت انجام دادن به‌صورت نقد و نسیه، امكان فروش بیشتر به‌دلیل ریسك كم‌ و كارایی بسیار آن در تأمین بخش مسكن بسیار مورد اقبال است. یكی از ضروری‌ترین اقدامات برای رسیدن این ابزار مالی به مرحلۀ اجرا، شناخت كیفیت روابط شكل‌گرفته در این اوراق خواهد بود. لذا مهم‌ترین سؤال این مقاله آن‌ است كه: «روابط فقهی و حقوقی موجود فی‌مابین عناصری كه در فرایند انتشار اوراق رهن دخالت دارند، به چه نحو است؟» از همین‌رو در نوشتۀ حاضر، پس از تعریف و ذكر تاریخچۀ اوراق رهن، عناصر دخیل در فرایند تبدیل دارایی‌های بانكی به اوراق بهادار رهنی را نام می‌بریم و روابط سلسله‌مراتبی آنها را با یكدیگر بیان می‌كنیم تا پس از طرح این مباحث، سؤال محوری این تحقیق را با رهیافت فقهی و حقوقی پاسخ گوییم كه به اجمال می‌توان اشعار داشت كه فرایند انتشار اوراق با پشتوانۀ ‌رهنی، تركیبی از قراردادهای بیع نقد، بیع نسیه، وكالت، بیع دین، تنزیل و عقود غیرمعین است كه به‌صورت در هم ‌تنیده‌ای میان گیرندۀ تسهیلات، بانی، ناشر (واسط)، عامل فروش، عامل پرداخت، دارندۀ اوراق (سرمایه‌گذاران) و دیگر عوامل برقرار می‌شود.

Abstract mortgage backed securities as one of the examples of Sukuk have a special and unique place in among the financial instruments and they are highly welcomed due to desirable features such as fixed profit, ability to perform through cash and credit, possibility of further sales because of its low risk and extreme performance in supplying the housing sector.One of the most essential measures for achieving this financial instrument to execute phase is the understanding of quality of the relationships formed . "how are the existent juridical and legal relations between elements involved in mortgage backed securities issuance?" Thus, in this article after definition and history of mortgage backed securities, we mentioned the elements involved in the process of converting bank assets into mortgage backed securities and expressed hierarchical relationships and interactions between them in order to answer the axial question of this research with juridical and legal approach after discussing these issues which briefly can be said that the process of mortgage backed securities issuance is the combination of cash sales, credit sales, agency, debt sale, discount, indefinite contracts which is mixedly established between facilities recipient, originator, issuer (intermediate), sales agent, paying agent, bond holders (investors) and other agents.