بررسي خصوصيات مورفولوژي، اتنوفارماكولوژي، بيوشيميايي و ضد‌قارچي گياه دارويي علف سالك (Ceratocephalus falcatus L.)

Morphological, ethnopharmacological, biochemical and anti-fungal characteristic of Ceratocephalus falcatus L.

امروزه كنترل زیستی عوامل بیماری‌زای گیاهی با هدف كاهش اثرات خطرناك آفت‌كش‌های شیمیایی ازجمله تهدید سلامتی بشر، آلودگی محیط‌زیست، از بین بردن موجودات غیرهدف و پیدایش عوامل بیماری‌زای مقاوم یك اولویت می‌باشد. علف سالك (Ceratocephalus falcatus L.) گونه‌ای از تیره آلاله، گیاه بسیار كوچك و كوتاه، یك‌ساله، به ارتفاع 5-3 سانتی‌متر، با ساقه كوتاه است. نمونه‌های گیاهی در سه تكرار بر پایه طرح كاملاً تصادفی در اردیبهشت‌ماه 1394 از روستای بوژمهران (شهرستان نیشابور) با هدف ثبت خصوصیات مورفولوژیكی، بررسی خصوصیات فیتوشیمیایی شامل فنل كل، فلاونوئید كل و خاصیت آنتی‌اكسیدانی و اثر عصاره آبی، متانولی و استونی این گیاه روی قارچ Fusarium graminearum جمع‌آوری گردید. تعداد گل در هر بوته به‌طور میانگین 5 عدد، تعداد برگ 19 عدد و طول اندام هوایی 3 سانتی‌متر بدست آمد. میزان فنل كل 0.098 میلی‌گرم گالیك‌اسید در گرم وزن خشك نمونه، میزان فلاونوئید كل 0.302 میلی‌گرم كوئرستین در گرم وزن خشك نمونه و فعالیت آنتی‌اكسیدانی آن 70.61% مهار‌ رادیكال‌های آزاد تعیین شد. از نظر تأثیر عصاره‌ها روی قارچ Fusarium graminearum، بیشترین رشد خطی میسلیوم را نمونه شاهد و كمترین را عصاره متانولی داشت. در نتیجه عصاره متانولی با غلظت ppm30، درصد بازدارندگی بیشتری روی رشد خطی میسلیوم قارچ مورد بررسی داشت كه می‌توان بیان كرد گیاه علف سالك نیز دارای خاصیت ضدقارچی بوده و از جایگاه خوبی در برنامه‌های مطالعاتی برخوردار می‌باشد.

The biological control of plant pathogens is a priority for reducing of the dangerous effects of chemical pesticides that are include threats for human health, environmental pollution, and the emergence of pathogens resistant eliminates. Ceratocephalus falcatus L. such a buttercup, plant is very small annual plant, 3-5 cm tall, it has short stems. Plant samples were collected based on completely randomized design with three replications in May 2015 from the village of Buzhmehran (city of Neyshabur) to record of morphological, phytochemical characterization such as total phenol, total flavonoids and antioxidant water extract, methanol and acetone plant the fungus Fusarium graminearum. The number of flowers per plant on average 5 numbers, leaf number was 19 and the plant is 3 cm tall. The total phenol Gallic acid 0/098 mg per gram of dry weight, the flavonoids quercetin 0/302 mg per gram of dry weight and percent free radical scavenging antioxidant activity it was determined 70/618. The effect of the extracts on the fungus Fusarium graminearum were showed that the most-linear growth of mycelium to control the methanol extract had the lowest. As a result, methanol extracts percent more on linear growth inhibition was assessed fungus can be concluded that Ceratocephalus falcatus has antifungal properties and enjoys good standing in study programs.