ريشه تاريخي مفهوم و مصداق ماده المواد و صادر اول در فلسفه يونان

Historical Roots of the Concept and Referent of Prime Matter and the First Emanated in Greek Philosophy

ترديدي نيست تاريخ انديشه در حيات بشر، خصوصيتي تداوم يافته و سيري تسلسلي دارد. البته ابداعات و خلق مسايل و موضوعات جديد در اين تاريخ حضوري مداوم و مبارك داشته است، اما هرگز اين ابداعات سير تسلسلي كمال انديشه در حوزه فلسفه را منقطع نساخته است. فلسفه كه تابناكترين وجه تعقّل بشري در سرگذشت انديشه هاست، عهده دار تبيين عقلي مهمترين موضوعات حيات بشر بوده كه بي شك از جمله بارزترين آنها تبيين نسبت ميان خالق و فاطر عالم با موجودات و مخلوقات است. حال اگر ظهور فلسفه در يونان را وجه برجسته تاريخ فلسفه بدانيم چگونگي رويكرد اين فلسفه به مادهالمواد و سپس صادر اول از جمله جذابترين و مهمترين وجوهات اين تاريخ است. نوشتار حاضر با روش تحليلي كوشيده است سابقه تاريخي صادر اول در تاريخ فلسفه اسلامي (عقل: اول ما خلق‌الله العقل) را با رجوع به انديشه يونانيان در اينباب مورد تامل و تحقيق قرار دهد. فرض بر اين است كه سرگذشت انديشه در تمدن اسلامي با تامل بر روي برخي انديشه‌هاي يوناني همراه است و با بازخواني عميق مصادر فكري خود (چون قرآن و روايات) به پي ريزي ساختار فلسفي خويش همّت گمارده است؛ با اين تاكيد و تنبيه اين نكته كه قرآن و روايات محور مطلق اين پي‌ريزيند.

Undoubtedly, the history of philosophy follows a continuous and successive process of development in the course of human life. Although inventions and new problems and topics have always been witnessed and warmly welcomed in this field, they have never interrupted the continuous process of development of thought in the realm of philosophy. In fact, philosophy, which is the most illuminating dimension of human intellection on the history of thoughts, is responsible for the rational explanation of the most important issues in human life. Undoubtedly, one of the most important of all of them is clarifying the relationship between the Creator or Maker of the world and existents and creatures. Now, if we consider the rise of philosophy in Greece as a crucial event in the history of philosophy, the quality of the philosophical approach to prime matter and, then, the issue of the first emanated are viewed as two of the most significant and fascinating topics in this field. Following an analytic approach, the writers have tried to study the historical background of the first emanated in the history of Islamic philosophy (intellect as the first creation) with reference to Greek philosophy in this regard. The writers assume that the history of philosophy in Islamic civilization has been developed by deliberating over some Greek thoughts and has established the foundation of its own philosophical structure through a profound review of philosophical resources, such as the Qur’an and traditions, as the absolute center of this enterprise.