به‌كارگيري اصول پدافند غيرعامل در راستاي ايمن‌سازي باندهاي پروازي (مطالعه موردي فرودگاه مهرآباد)

Applying Passive Defense Strategies for Runway Safety (A Case Study: Mehrabad International Airport)

تقليل آسيب‏پذيري و كاهش خسارات و صدمات تاسيسات، تجهيزات و نيروي انساني مراكز حياتي، حساس و مهم نظامي و غيرنظامي كشور در برابر تهديدات و عمليات دشمن، يكي از مهم‏ترين اهداف پدافند غيرعامل مي‏باشد. طراحي راهكارهاي پدافند غيرعامل در صنعت، نيازمند همكاري كارشناسان و مديران صنايع با متخصصين پدافند غيرعامل است. صنعت حمل‌و نقل هوايي نيز از اين امر مستثني نيست. در مواقع بحران، به‌خصوص جنگ، فرودگاه‌ها اهداف كمك رساني و جنگي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. لذا اخلال در روند خدمات رساني آن‌ها به‌منزله تاثير منفي در روند اقدامات دفاعي كشور در برابر تهاجم دشمن است. هرچقدر بتوان در راستاي ايمن‌سازي باندهاي پروازي قدم برداشت، فرودگاه ها نقش شاياني در راستاي كاهش بحران خواهند داشت. تحقيق پيشِ رو بر آن است تا با تمركز بر بخشي از سوانح هوايي، راهكارهاي مناسبي در جهت پيشگيري و كاهش اين رخدادها و به‌تبع آن استمرار خدمات رساني فرودگاه‌ها در مواقع بحراني مانند جنگ، ارايه دهد. دراين‌راستا، اين پژوهش به بررسي ماهيت سوانح باندهاي پروازي مي‌پردازد. اين قبيل سوانح به دو دسته تعرض به باند پرواز و تعدي از باند پرواز، تقسيم مي‌شوند. در سوانح ناشي از تعرض به باندهاي پروازي، هواپيما دچار برخورد با هواپيمايي ديگر، وسايل ‌نقليه عبوري از سطح باند و يا انسان مي‌شود. منظور از تعدي از باند پرواز، خروج هواپيما از انتها يا كناره‌هاي باندهاي پروازي هنگام نشست يا برخاست است. مدل‌سازي سوانح ناشي از تعدي از باندهاي پروازي و بررسي كاربردي مدل‌هاي ارايه ‌شده، بخش مهمي از اين تحقيق را دربرمي‌گيرد. مهم‌ترين نتيجه حاصل از اين پژوهش، محاسبه ريسك خطر موانع موجود در فرودگاه‌هاي كشور مي‌باشد.

Reducing vulnerability, loss and damage of facilities, equipment and manpower of vital military and civilian centers in the country against threats and enemies is one of the most important objectives of passive defense. Designing strategies for passive defense in industry requires coordination between industrial managers and passive defense specialists, even in air transport industries. In the time of crisis, especially wars, airports are used both as the means of military operations and people medical assistance. Hence, disturbing the process of servicing could leave negative effects on the country’s defensive actions against the enemy’s invasion. As a result, by having safer runways, it can be expected that in the tough and critical situations, airports play significant roles in declining the crisis. By focusing on the part of air accidents and incidents, some scientific and practical strategies could be presented in order to prevent these events, and consequently presents continuity of airports’ servicing in the critical situations like wars. In this way, firstly, this study examines the nature and causes of accidents and incidents of runways. Such accidents are divided into two categories: runway incursion and runway excursion. In the runway incursion, aircrafts collide with each other, vehicles crossing the runway surfaces or even humans. However, the runway excursion occurs while the planes leave the end or the sides of runways during landing or take-off operations. Moreover, modeling of accidents and incidents caused by the runway excursion and proposed applicable examinations involve an important part of this research as well. The most important result of this research is to calculate the risk of obstacles at airports in Iran.