واكاوي پيامدهاي اجراي طرح هدفمندي يارانه ها بر منابع طبيعي ايران

Analysis of Targeted Subsidies Project Consequences on the Natural Resources in Iran

منابع طبيعي كه بستر حيات و توسعه پايدار است، نقش مهمي در ايجاد اشتغال و امرار معاش بهره برداران دارد و منشا بسياري از فعاليت هاي توليدي و اقتصادي كشور است. از اين‌رو، حفظ، توسعه، احيا و بهره‌برداري پايدار از منابع طبيعي بايد در اولويت قرار گيرد. در اين مقاله پيامدهاي اجراي طرح هدفمندي يارانه ها بر منابع طبيعي كشور با استفاده از تجزيه و تحليل آمار و اطلاعات وزارتخانه هاي جهاد كشاورزي و نيرو بررسي شد. پيامدها به دو دسته مثبت و منفي تقسيم شدند. از جمله پيامدهاي مثبت حذف يارانه ها مي توان به كاهش آلودگي هوا، خاك، آب و كاهش مصرف سوخت هاي فسيلي، كود و سموم شيميايي اشاره كرد. همچنين، افزايش قيمت آب مي تواند باعث اصلاح الگوي مصرف آب شرب و كشاورزي شود و به تغذيه آب هاي زيرزميني و آبخوان ها كمك كند. هدفمندي يارانه ها مي تواند موجب اصلاح الگوي مصرف و گرايش به سمت انرژي هاي تجديدپذير طبيعي شود كه نقش عمده اي در پايداري محيط زيست دارند. از جمله پيامدهاي منفي اجراي هدفمندي يارانه ها افزايش قيمت حامل هاي سوخت، انرژي، علوفه دام است كه به شدت به بوته كني و جنگل تراشي منجر مي شود. همچنين، حذف يارانه واحدهاي توليدي كشاورزي پيامدهاي منفي را به دنبال دارد. درحالي كه افزايش قيمت نهاده هاي دامي و هزينه هاي نگهداري باعث افزايش اتكاي دام به مراتع مي گردد كه اثرهاي آن تخريب و تصرف هر چه بيشتر اين عرصه هاست. بنابراين، ضرورت دارد كه پيش از اجراي هر قانون و سياستي، به پيامدهاي آن بر تمامي بخش هاي كشور و به ويژه بر حوزه منابع طبيعي توجه شود.

Natural resources, as the basis of life and sustainable development, play vital role in creating job and securing beneficiaries livelihood. Hence natural resources preservation, development and rehabilitation should be prioritized. In this paper, probable consequences of targeted subsidies on the natural resources using analysis of statistics and data from the Ministries of Agricultural Jihad and Energy were analyzed for their positive and negative effects. Some of the positive consequences of the elimination of subsidies are reduced air, soil and water pollution due to reduced use of fossil fuels, chemical fertilizers and pesticides. Also higher prices of water can affect patterns of urban and agricultural consumption of water and help to feed the groundwater and aquifers. Targeted subsidies can modify energy consumption patterns and strengthen trends toward producing renewable energy that play a major role in the sustainability of natural resorces. Negative consequences of targeting subsidies are increased prices of fuel, energy and animal forage which result in the plant and forest clearing. Also elimination of subsidy of agricultural production units results in negative consequences. Increased input prices of livestock and livestock production costs have increased reliance on natural resources and occupation these areas. It is recommended that before implementation of any law and policy to be is considered its consequences on all parts of the country and especially natural resources areas, particularly environmental sustainability, should be are analyzed and foreseen.