بررسي همانندي و ناهمانندي ديدگاه هاي دست اندركاران بخش دولتي و خصوصي نظام مرتعداري ايران

Investigating the Similarity and Dissimilarity of Public and Private Stakeholders Viewpoints in Iranייs Rangeland Management System

دست اندركاران نظام مرتعداري ايران ديدگاه هاي ويژه اي درمورد مشكل هاي نظام مرتعداري دارند. يافتن نقاط ناهمانندي دست اندركاران نظام مرتعداري در تصميم گيري و برنامه ريزي مي تواند موثر باشد. به گونه اي كه هر گونه اقدام و سياستگذاري كه بخواهد توسط مديران و مسيولان انجام شود، مستلزم آن است كه تصوير واضح و شفافي از نقاط ناهمانندي و همانندي دست اندركاران در مورد دليل هاي ناكارآمدي نظام مرتعداري به صورت همه جانبه وجود داشته باشد. در اين مقاله، در ابتدا ديدگاه چهار گروه اصلي ذينفعان و دست اندركاران مراتع (بهره برداران، كارشناسان اجرا و مديران، استادان دانشگاه و پژوهشگران، اعضاي شركت هاي تعاوني و بخش خصوصي) در سطح منطقه اي (استان گلستان و خراسان شمالي)، درمورد دليل هاي ناكارآمدي نظام مرتعداري ايران بررسي شده است. سپس ميانگين نظرهاي در دو بخش دولتي و خصوصي بررسي و ارايه شد. دليل هاي ناكارآمدي نظام مرتعداري ايران از سه معيار اقتصادي- اجتماعي، بوم شناختي و سياستي- نهادي بررسي شده است. داده هاي لازم از راه پرسشنامه و مصاحبه باز با تعداد 186 نفر از اعضاي هر يك از چهار گروه بيان شده به دست آمده است. انتخاب جامعه هاي پاسخگو بر اساس نمونه گيري هدفمند بوده است. اعتبار و روايي سوال هاي پرسشنامه از طريق محاسبه ضريب-Cronbachʹs ? (alpha) و هييت متخصصان ارزيابي شد. نتايج پرسشنامه ها و مصاحبه هاي انجام شده با استفاده از تحليل تشخيصي در محيط نرم افزار آماري STATISTICA تجزيه و تحليل شد. بررسي ديدگاه گروه هاي استفاده كننده نشان مي دهد بخش خصوصي عمده اجزاي مشكل زا مراتع را كمبود آب و خشكسالي مي دانند درحاليكه بخش دولتي مسايل برون سازماني را عمده ترين جز مشكل زا مي دانند كه نشانگر اين است كه اين دو بخش به صورت سلسله مراتبي ديدگاه ها و نظرهاي خاص خود را دارند كه در برنامه ريزي و تصميم گيري ها حايز اهميت است.

The Iranian rangeland stakeholders have special idea about rangeland problems. Dissimilarity of viewpoints in rangeland stakeholders is effective on decision making and planning. Having clear picture on similarity and dissimilarity between stakeholderʹs viewpoints is important to managers in action and decision making. In this research gathered idea of 4 groups of rangeland stakeholders (utilizers, experts and managers, scientists and researchers and co-operative and personal sections) on rangeland management system inefficiency. This study was carried out at regional level (Golestan and Khorasan provinces). Then, averaging of the stakeholders opinions presented at the public and private sections. The inefficiency of rangeland management system has been evaluated by three criteria economic-social, ecological and policy. The used tools were through questionnaires and interview that asked 186 rangeland stakeholders to rank. The sampling population was based on reputation analysis and selectively defined according to some criteria. The validity and reliability of questionnaires were approved by a panel of experts and calculating Cronbach alpha coefficient respectively. Data analyzed by Discriminant Analysis (DA) at STATISTICA software. Result showed that the private section believed that drought is the main problem while the public section believed that the outer-institutional topics are the main problems. So, there are specific different opinions that are important in planning and decision making processes.