استثنايات حقوقي در رابطه با عدم شناسايي مسيوليت بين المللي دولت در برابر دولت ها و اتباع خارجي

مسيوليت بين‌المللي دولت در قبال دولت‌ها و اتباع بيگانه، زماني مطرح مي‌گردد كه دولت ميزبان، بدون هيچگونه عذري باعث تضييع حقوق بيگانگان مقيم خاك خود گرديده و يا از تضييع شدن حقوق قانوني آنها جلوگيري به عمل نياورده باشد. شش حالت وجود دارد كه دولت ميتواند از عدم تحقق اين حقوق و يا تضييع آنها خود را تبريه نمايد. اين موارد در متن و شرح مواد كميسيون حقوق بينالملل در رابطه با مسيوليت بين‌المللي دولت به تصويب و تاييد نهايي كميسيون و دولت‌هاي عضو سازمان ملل متحد رسيده است. حالت اول رفتاري است كه توسط افراد عادي در غياب مقامات رسمي يا به جاي آنان صورت ميگيرد (ماده 9)؛ حالت دوم، دولت با شورشيان و انقلابيون مردم سرزمين خودش درگير است كه در صورت پيروزي دولت بر شورشيان و انقلابيون، دولت هيچگونه مسيوليتي نسبت به اعمال شورشيان و انقلابيون در برابر اتباع بيگانه ندارد (ماده 10)؛ حالتهاي سوم تا ششم كه به ترتيب مواد بيستم تا بيست و پنجم را در برميگيرد، معاذيري هستند كه براي رفع وصف اعمال متخلفانه دولت كه به نوعي در صورت عدم مغايرت با قواعد آمره، ميتوانند دولت را از مسيوليت تبريه نمايند. بنابراين دولت زمانيكه در اين شش وضعيت قرار ميگيرد خصوصاً در مورد حالت اول و دوم، خصوصاً اگر بر شورشيان و انقلابيون پيروز گردد، در برابر خساراتي كه شورشيان بر جان و اموال اتباع بيگانه به بار آوردهاند هيچگونه مسيوليتي ندارد ولي در مورد حالات سوم تا هشتم اين عدم مسيوليت تا برقراري آن حالات، اعتبار دارد و پس از رفع آن مسيوليت مجدداً برقرار مي‌گردد.