بررسي نقش سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در اقتصاد ايران با استفاده از يك مدل تعادل عمومي

The Role of Foreign Direct Investment in Iranיs Economy Using the Computable General Equilibrium Model

یكی از راه‌های مناسب جهت پیمودن مسیر توسعه و رشد، استفاده از دانش فنی و توانایی‌های مالی كشورهای خارجی است. این امر می‌تواند از طریق ورود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی تحقق یابد. استفاده از این ابزار نه تنها برای كشورهای در حال توسعه بلكه برای كشورهای توسعه‌یافته حیاتی به نظر می‌رسد. لذا در تحقیق حاضر با استفاده از یك مدل تعادل عمومی قابل محاسبه به بررسی اثرات ورود سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به اقتصاد ایران در قالب چهار سناریو پرداخته شده است. سناریوی اول به صورت افزایش صد درصدی ورود سرمایه‌های خارجی همراه با افزایش 5 درصدی بهره‌وری كل عوامل تولید و سناریوی دوم و چهارم ورود سرمایه‌های خارجی بدون تغییر بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی است. افزایش صد درصدی سرمایه‌های خارجی همراه با كاهش 5 درصدی بهره‌وری كل عوامل تولید در سناریوی سوم لحاظ شده است. نتایج سناریوی اول افزایش نسبتا بالای تولید، صادرات و واردات و كاهش قیمت‌ها در بخش‌های مختلف و ارتقای تولید ناخالص داخلی و رفاه و كاهش سطح عمومی قیمت‌ها را در سطح كلان نشان می‌دهد. در سناریوی دوم و چهارم، ورود سرمایه‌گذاری خارجی تغییر نسبتاً كم تولید، صادرات، واردات و قیمت‌ها در بخش‌های مختلف و همچنین واكنش ضعیف متغیرهای كلان اقتصادی را بهمراه دارد. نتایج سناریوی سوم حاكی از اثرات منفی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد ایران است. درمجموع شواهد حاكی از این است كه چنانچه ورود سرمایه‌های خارجی بهره‌وری را افزایش دهد، بهره‌مندی اقتصاد بیشتر خواهد بود.

The use of know-how and the financial capability of foreign countries is one of the ways of achieving economic development. This can be realized through FDI. This is a tool that seems crucial for developed and developing countries. Using the CGE approach in terms of four scenarios, we investigatedthe effects of foreign direct investment on the Iranian economy. Scenario 1 suggests an increase of 100% in FDI and an  increase of 5% in TFP (in all sectors). Scenario 2 refers to an increase of 100% in FDI. Scenario 3 points to an increase of 100% in FDI and a decrease of 5% in TFP. Finally, Scenario 4 suggests an imbalanced increase in FDI in economic sectors. The results of Scenario 1 show an increase in production, imports and exports but a decrease of prices in all economic sectors. As the macro level GDP and exports increase, CPI is decreased. The findings of the second and fourth scenarios show a relatively low reaction in all economic variables at both sectoral and macro levels. The results of Scenario 3 show that production، imports and exports are decreased while prices are increased in all economic sectors. In General, the evidence suggests that, if FDI is associated with improved productivity, economic benefits would be higher.