بررسي اثرات مقياس ، تركيبي و فني الگوي تجارت بين‌الملل بر انتشار كربن ؛ مطالعه موردي منتخب كشورهاي در حال توسعه صادركننده نفت

برخي از پژوهشگران، كاهش آلودگي از طريق آزادسازي تجاري را عاملي براي افزايش كيفيت محيط‌ زيست مي‌دانند. با اين وجود، گروهي از اقتصاددانان ادعا مي‌كنند كه آزادسازي تجاري با تخصصي شدن برخي كشورها در توليد كالاهاي آلوده، انرژي‌بر و يا سرمايه‌بر، كيفيت محيط‌زيست را تنزل مي‌دهد. با توجه به اينكه مباني نظري موجود، زمينه‌هايي را براي ارتباط مثبت يا منفي ميان تجارت و محيط‌زيست مطرح مي‌كنند، ضروري است اين موضوع از طريق مطالعات تجربي بررسي شود. بر اين اساس، در اين مطالعه، پرسش اساسي آن است كه تجارت بين‌الملل، چه تاثيري بر محيط‌زيست كشورهاي صادركننده نفت دارد؟ براي اين منظور با استفاده از مدل داده‌هاي تابلويي در سطح كشورهاي صادركننده نفت و طي دوره زماني 2011-1990 در قالب آثار تركيبي، مقياس و فني، اثر تجارت بين‌الملل بر انتشار كربن كشورهاي منتخب صادركننده نفت، شناسايي رابطه تجارت و آلودگي زيست‌محيطي در اين كشورها ارزيابي شده است. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد كه با توجه به رابطه مثبت اثر باز بودن تجاري بر انتشار كربن، فرضيه پناهگاه آلودگي براي كشورهاي صادركننده نفت پذيرفته مي‌شود. همچنين با توجه به ارتباط ميان درآمد سرانه و انتشار كربن در اين كشورها به صورت N شكل، اثر مقياس منفي است. علاوه بر اين، افزايش مزيت رقابتي و سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي منجر به كاهش انتشار كربن در كشورهاي صادركننده نفت مي‌شود كه به ترتيب نشان‌دهنده اثر مقياس و اثر فني منفي ناشي از تجارت است.