درآمدهاي نفت، نهادها و ظرفيت‌هاي اشتغال‌‌زايي : مطالعه موردي كشورهاي صادركننده نفت (OPEC)

در اين مقاله به بررسي اثر درآمدهاي نفتي و نهادها بر ظرفيت‌هاي اشتغال‌زايي كشورهاي صادركننده نفت براساس رويكرد نهادگرايي پرداخته شده است. مساله اصلي تحقيق اين است كه تزريق بي‌برنامه درآمد نفت در اقتصاد كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) با چارچوب نهادي ناكارا و رانتي از چه كانال‌هايي و با چه سازوكارهايي منجر به ضربه زدن به بنيه توليدي اين كشورها و محدود كردن ظرفيت‌هاي اشتغال‌زايي در اين اقتصادها مي‌شود. فرضيه تحقيق بر اين تاكيد دارد كه درآمدهاي حاصل از صادرات نفت در اقتصادهاي نفتي با چارچوب نهادي ناكارا بر توان اشتغال‌زايي اين اقتصادها تاثير منفي دارد. الگوي نظري مورد استفاده در اين پژوهش براساس آموزه‌هاي نهادگرايان است و جهت برآورد مدل و آزمون فرضيه تحقيق از داده‌هاي 12 كشور نفتي عضو اوپك طي ‌سال‌هاي 2014-2002 استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد، وفور درآمدهاي نفتي در كشورهاي عضو اوپك با زيرساخت‌ها و نهادهاي ناكارا به كاهش ظرفيت‌هاي اشتغال‌زايي آن‌ها منجر شده است. همچنين شواهد آماري، ظرفيت‌زدايي از اشتغال در اقتصادهاي كشورهاي عضو اوپك را از طريق كانال‌هايي همچون تحليل بردن كيفيت نهادي در اين كشورها تاييد مي‌كند. بر اين اساس، مي‌توان نتيجه گرفت كه تزريق بي‌برنامه درآمدهاي حاصل از صادرات نفت در اقتصادهاي نفتي عضو اوپك با چارچوب نهادي ناكارا، با ضربه‌ زدن به بنيان‌هاي توليدي، ظرفيت‌هاي اشتغال‌ را در اين اقتصادها اندك و محدود ساخته و از اين گذر فرصت‌هاي پيش‌روي اين كشورها جهت دستيابي به رشد اقتصادي را به تهديدي عليه توسعه و رشد پايدار براي آن‌ها تبديل كرده است.