مطالعه مقايسه‌اي توجه به بعد نهادي- مديريتي در روستاها طي دو دهه‌ي اخير ( مورد شهرستان قائمشهر )

مديريت روستايي در واقع فرآيند سازماندهي و هدايت جامعه و محيط روستايي از طريق شكل دادن به سازمانها و نهادها است. مديريت روستايي از ساليان متمادي در برنامه هاي عمراني كشور وجود داشته و با اينكه در هر مقطعي از فعاليت خود با اسمي خوانده شده ولي مديريت خود را در روستاهاي ايران اعمال كرده است. كدخدا، دهبان، هميار، دهيار و... گونه هاي مديريت روستايي در ايران بوده است. اثرات توجه به بعد نهادي - مديريتي در برنامه هاي توسعه در بعد از پيروزي انقلاب اسلامي وجود داشته اما با برچيده شدن نظامهاي پيشين، روستاهاي ايران تا ساليان اخير از يك نظام مديريتي ثابت برخوردار نبوده و عدم مديريت واحد روستايي باعث مشكلات و معضلات عديده اي در سطح روستاها شده بود تا اينكه در سالهاي اخير قانون تشكيل دهياري ها به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد و پس از عملي شدن اين قانون از ابتداي دهه هشتاد مديريت روستاها به دهياري ها واگذار گرديد. يكي از كاركردهاي مهم دهياريها نقش آنها در برنامه ريزي توسعه روستايي براساس خواست و نيازهاي مردم روستا مي باشد. در اين تحقيق با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و گردآوري داده ها و اطلاعات از طريق روش هاياسنادي - كتابخانه اي و ميداني - پشمايشي به بررسي مقايسه اي توجه به بعد نهادي - مديريتي در روستاهاي شهرستان قائمشهر طي دو دهه ي اخير پرداخته شده است. به منظور بررسي و رسيدن به اهداف تحقيق دو نوع پرسشنامه اختصاصي روستا (مديران و كارشناسان روستايي) و پرسشنامهي عمومي روستا تهيه و تكميل گرديد كه نتايج حاصل از آن نشان مي دهد كه برنامه هاي دولت طي دو دهه ي اخير در برنامه پنجم در مقايسه با ساير برنامه هاي بعد از انقلاب، بيشتر به بعد نهادي - مديريتي توجه داشته و در همين راستا مديران محلي نيز مشكلات روستائيان را پيگيري نموده و در مجموع فعاليتهاي دهياران، منجر به توسعه روستايي در سطح روستاهاي محدوده مورد مطالعه شده است.