تبيين تأثير فضاي حياتي بر امنيت منطقه اي ( مطالعه موردي كشور عراق )

فضاي حياتي به بخشي از محيط جغرافيايي گفته مي شود كه بقا، حيات و توسعه كشورها تابع آن است. چنانچه فضاي حياتي كشورها با مخاطره مواجه گردد كار كردها و عملكردهاي آن با چالش مواجه شده و تدام آن شكل گيري بحران را در پي دارد. فضاي حياتي شامل فضاهايي است كه براي بقا كشور از اهميت برخوردار است. اين فضا ممكن است اقتصادي، ارتباطي، انساني، فرهنگي و يا ساير موارد باشد. در ارتباط با فضاي حياتي ارتباطي و دسترسي، كشورهايي در جهان وجود دارند كه فضاي حياتي آنها محدود بوده و اين فضاي حياتي از حساسيت براي آنها برخوردار است. يكي از كشورهاي مزبور، عراق است كه براي دسترسي به مناطق و ساير سيستم هاي جهاني از خليج فارس، فضاي حياتي محدودي را در جنوب شرق خود دارد. اين فضا براي كشور عراق از حساسيت برخوردار بوده و سرنوشت و آينده آن تابع دسترسي و حفظ آن در اين بخش است. منازعات اين كشور با ايران و كويت كه باعث شكل گيري دو جنگي منطقه اي و ورود كشورهاي مداخله گر خارجي به منازعات مربوطه بوده ناشي از رهايي از اين فشار صورت گرفته است. لذا امنيت منطقه اي در جنوب غرب آسيا تابع فضاي حياتي عراق در جنوب شرق آن است. اين پژوهش با مد نظر قرار دادن تأثير فضاي حياتي عراق بر امنيت منطقه اي به بررسي منازعات شكل گرفته متأثر از آن پرداخته است. روش گردآوري داده ها و اطلاعات مربوطه، كتابخانه اي و اسنادي و مراجعه به مراكز و نهادهاي مربوطه است. شيوه تجزيه و تحليل داده ها توصيفي- تحليلي است. نتيجه پژوهش نشان مي دهد كه دسترسي محدود عراق به فضاي حياتي باعث افزايش تنش و منازعات منطقه اي شده و امنيت منطقه را با مخاطره مواجه ساخته است. چنانچه دسترسي عراق به فضاي حياتي موجود پايدار باشد و راهكارهاي مناسبي در اين زمينه بوسيله ايران و كويت برنامه ريزي گردد امنيت منطقه اي ناشي از اين پديده پايدار خواهد بود.