بررسي مقادير فلزات آهن، سرب و كروم در عضله ميگوي سفيد هندي (Fenneropenaeus indicus) جاسك و تنگه هرمز

A Study on Levels of Heavy Metals (Fe, Pb and Cr) in Muscle of Fenneropenaeus indicus in Jask and Strait of Hormuz

فلزات سنگين به‌راحتي مي‌توانند باعث آلودگي زيست محيطي آبزيان به‌خصوص ميگوها شوند كه يكي از ارزشمندترين منابع در زنجيره غذايي انسان‌ها محسوب مي‌شوند. هدف از اين مطالعه، بررسي غلظت فلزات سنگين (آهن، سرب و كروم) بافت عضله ميگوي هندي (Fenneropenaeus indicus) در جاسك و تنگه هرمز و مقايسه آن‌ها با استانداردهاي جهاني مي‌باشد. تعداد 60 نمونه ميگوي هندي از صيد روزانه صيادان جاسك و تنگه هرمز در آبان ماه 1394 تهيه شدند. پس از شست و شو، بافت خوراكي ميگو جداسازي و در آون در دماي 65 درجه سانتي‌گراد به‌مدت 74 ساعت خشك گرديد. و پس از انجام عمليات هضم اسيدي، غلظت فلزات سنگين نمونه‌ها به‌وسيله دستگاه جذب اتمي اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه تفاوت معني‌داري بين غلظت فلزات آهن و سرب و كروم بافت عضله ميگو در جاسك و تنگه هرمز وجود داشت (0/05>P). بيشترين غلظت كروم و سرب به‌ترتيب 0/07± 0/82 و 0/08±0/14 ميلي‌گرم در كيلوگرم وزن خشك در جاسك و بيشترين غلظت آهن (0/45± 6/29 ميلي‌گرم در كيلوگرم وزن خشك) در تنگه هرمز مشاهده شد. نتيجه اين بررسي نشان داد كه غلظت فلزات سنگين آهن، كروم و سرب (به استثناي كروم در جاسك) در عضله ميگو از استاندارد‌هاي گزارش شده توسط سازمان بهداشت جهاني (WHO) كمتر بوده و نگران كننده نمي‌باشد. هر چند ميانگين غلظت كروم در عضله ميگوي بندر جاسك از حداكثر مجاز براي مصارف انساني بالاتر بوده و نياز به بررسي و حساسيت بيشتري دارد.

Heavy metals can easily contaminate aquatic animals especially shrimps, which are one of the most valuable resources in the food chain of humans. The aim of this study was to evaluate the concentration of heavy metals (Fe, Cr and Pb) in the muscle tissue of Fenneropenaeus indicus in Jask and Strait of Hormuz and compare them with global standards. Thirty samples of Fenneropenaeus indicus were obtained in October 2015 from daily hunting of fishermen in Jask and Strait of Hormuz. Then the muscle tissues were washed and dried in oven at 65 °C for 74 hours. Following acid digestion, the measurement of heavy metals concentration was performed by Atomic absorption spectrometry. Results showed that there was a significant difference between Cr, Fe and Pb concentrations in shrimp muscle in Jask and Strait of Hormuz (P<0.05). The highest concentration of Cr (0.82± 0.07 mg/kg dry weight) and Pb (0.14± 0.08 mg/kg dry weigh) were observed in Jask and the highest concentration of Fe (6.29± 0.45 mg/kg dry weight) was observed in Strait of Hormuz. The results of this investigation showed that the concentration of heavy metals including Fe, Cr and Pb (except Cr metal in Jask) in the shrimp muscle were less than the amounts reported by WHO and so they were not risky for health. However, the concentration of Cr in shrimp muscle was more than the recommended consumption limit for the humans, and it needs to be controlled cautiously.