تعيين مزيت نسبي و ساختار بازار صادرات جهاني گياهان دارويي ( مطالعه موردي: رازيانه، باديان، انيسون و گشنيز)

Comparative Advantages and Analysis of International Market Structure of Medicinal Plants: Case Study of Anise, Badin, Fennel and Coriander

بمنظور كاهش آسيب پذيري اهداف توسعه اقتصادي، گسترش صادرات غيرنفتي و تنوع بخشيدن به درآمد هاي صادراتي كشور ضرورت دارد. نظر به اهميت گياهان دارويي در صادرات غيرنفتي كشور اين پژوهش با هدف تعيين مزيت نسبي و تحليل ساختار بازار صادرات جهاني گياهان دارويي انجام شده است. دوره مورد مطالعه اين پژوهش 2011-2000 مي باشد. بمنظور تعيين مزيت نسبي كشورهاي صادركننده گياهان دارويي از دو شاخص مزيت نسبي آشكار شده و مزيت نسبي آشكار شده متقارن و براي تعيين ساختار بازار صادرات جهاني گياهان دارويي از دو شاخص نسبت تمركز و هرفيندال استفاده گرديد. نتايج پژوهش نشان دادند از بين كشور هاي صادركننده گياهان دارويي كشورهاي سوريه، افغانستان، ايران، هند، مصر، بلغارستان، مراكش، مقدونيه و تركيه داراي مزيت نسبي بالاتري نسبت به ساير كشورهاي جهان مي باشند. افزون بر اين، نتايج نشان دادند طي سال هاي مورد مطالعه مزيت نسبي ايران ثبات لازم را نداشته و هميشه در نوسان مي باشد. نتايج مربوط به ساختار بازار نشان دادند كه بازار صادرات جهاني گياهان دارويي طي دوره مورد بررسي از سه نوع رقابت انحصاري، انحصار چندجانبه بسته و باز پيروي مي كند. كشور ايران در مقايسه با كشورهايي كه سهم ناچيز از صادرات جهاني را دارند، داراي قيمت صادراتي پاييني مي باشد كه دليل اين امر ضعف در فرآيند بازاريابي جهاني مي باشد. لذا ارتباط با بازارهاي نو، دسترسي به بازارهاي مطمئن خارجي و در پيش گرفتن سياست ايجاد تنوع در بازارهاي هدف صادراتي و كاهش تمركز روي تعدادي بازار محدود، مي تواند مزيت نسبي و قيمت صادراتي ايران را بهبود ببخشد.

Due to importance of medicinal plants in Iran’s non-petroleum export، present study aims to determine comparative advantages and global export market structure of selected export commodities during 2000-2001 periods. To determine comparative advantages of exporting countries in international market، two indices of Revealed Comparative Advantages and Revealed Symmetric Comparative Advantage were applied. In order to determine global export market structure of medicinal plants، Herfindahl and Concentration ratio indices was used. Results revealed that among selected medicinal plants export countries of Syria، Afghanistan، Iran، India، Egypt، Bulgaria، Morocco، Macedonia and Turkey had relatively higher comparative advantage .The results showed that comparative advantage is always fluctuating in studied time period. The results revealed that international market structure of medicinal plants composed of three types of monopolistic، open oligopoly and close oligopoly. The result of study showed that Iran’s export price was lower in contrast to countries where their share of global exports was small. For improvement of comparative advantage and increase the export price of Iranian plants diversification of export markets is recommended