بازنمايي گذار مدرنيته در ادبيات معاصر ايران (مورد مطالعه: گزيده آثار هدايت و فروغ)

Representation of Modernity Transition in Iran Contemporary Literature (Case Study: An Anthology of Hedayat and Farrokhzad’s Works((

اين مقاله به بازنمايي گذار مدرنيته در ادبيات معاصر ايران مي پردازد. در اين راستا، دو تن از چهره هاي شاخص ادبيات معاصر ايران، صادق هدايت و فروغ فرخزاد، انتخاب شدند تا با رديابي مولفه هاي بازنمايي در گزيده آثار و انديشه آنان و تطبيق آن با جريان توسعه مدرنيته، وضعيت تفكر در ايران معاصر تبيين شود. پژوهش حاضر به روش مطالعه كتابخانه اي و تحليل محتوايي و پارادايم متكي بر رويكرد جامعه شناسي تفسيري انجام گرفته است. پرسش اصلي اين است كه مبناي بازنمايي صادق هدايت و فروغ فرخزاد در گذار مدرنيته ايران، متكي بر چه اسلوب و نگرشي است كه بر شناخت، نوع نگاه و خلق آثار آن ها موثر افتاده است. در تجزيه و تحليل آثارمهمآنان، اين دستاورد حاصل شد كه هردو آن ها از نظر شيوه كار، نگرش كنش پژوهانه را در فرايندي ديالكتيكي پيشه خود كرده اند، اما برخي نگرش هاي ايستايي شناسانه كه حاصل ديالكتيك ذهن و عين در بستر پرورشي ويژه آنان است، سبب تفاوت در نوع نگاه به انسان شده است. حصار سنتي ساختار جامعه مردمحور صادق هدايت نتوانسته است تمايز سنت و مذهب و عينيت زمان را در هم فراخواني طبيعت گرايانه از يكديگر منفك كند، اما فروغ فرخزاد مرزهاي سنتي جنسيتي را درمي نوردد و به افق هايي فراجنسيتي ره مي سپارد.

This paper deals with the representation of modernity transition in Iran contemporary literature. Forough Farrokhzad and Sadeq Hedayat, as the two leading figures of Iran contemporary literature, were selected to trace the methodological elements in their thoughts and works, according to the modernization transition process in contemporary Iran. The main question of the research, which is being answered through a documentary and content analysis based on an interpretive sociology outlook, is that what style or outlook is Forough Farrokhzad and Sadeq Hedayat's methodological concerns in contemporary Iran transition to modernity are based on, so that it has influenced on their cognition, viewpoint and their creating works of art. Results indicated that both of them had followed action research attitude through a dialectical process. Yet they are different in the sense that some of the static aspects of their works is specified to their own contexts as the results of a dialecticism between objectivity and subjectivity, concerning their outlooks toward human being. While Sadeq Hedayat's traditional point of view within a patriarchal structure has led him to make no distinction between tradition, religion and objectivity of the age through a naturalistic mutual implication, Forough has succeeded to go beyond the traditional gender-related limitations to achieve new horizons of thought regardless of gender.