بدن اخروي از ديدگاه صدرالمتالهين و مقايسه آن با علامه طباطبايي

Sadrolmote'allehin and Allameh Tabataba'ee on the Heavenly Body

كيفيت بدن اخروي ازمباحث مهم معاد جسماني است.پرسش اين است كه آيا بدن محشور در آخرت، عنصري يا مثالي است ويا به طور كلي بابدن دنيوي ومثالي تفاوت دارد؟ ملاصدرا براساس مباني عقلي از جمله اصالت وجود، تشكيك در وجود، تشخص وجود ، حركت جوهري، تجرد خيال در صدداثبات عينيت بدن اخروي ودنيوي برآمده است ولي آنچه موفق به اثبات آن شده است بدن اخروي به وجود ملكوتي مثالي است . علامه طباطبايي از پيروان حكمت متعاليه با استناد به برخي از دلايل وحياني ومباني عقلي از جمله،قاعده حكم الامثال،تلازم نفس و بدن،تبعيت جسد از نفس، اصيل بودن نفس درهويت آدمي، معتقد است آنچه كه در قيامت براي پاداش كيفر ضروري است همانندي در انسان بودن است كه با وجود نفس محقق مي شود ولازم نيست بدن اخروي در همه اجزاء وصفات عين بدن دنيوي باشد، از اين رو بدن اخروي مثل بدن دنيوي است اگرچه از نظر نفساني،انسان محشور در قيامت عين انسان دنيوي است .پايبندي به مباني حكمت متعاليه واستناد به دلايل نقلي از مشتركات اين دو حكيم در تبيين بدن اخروي است ولي اعتماد بيشتر علامه به دلايل نقلي وحضور و تبعيت بدن ازنفس در عالم آخرت مطلبي است كه ديدگاه علامه را از ملاصدرا متمايز مي كند كه در اين پژوهش با توجه به آثار فلسفي و تفسيري اين دوحكيم مورد تحليل و نقد و ارزيابي قرار مي گيرد.

The quality of heavenly body is one of the significant issues within physical resurrection domain. The main question is that whether the resurrected body in hereafter is elemental or exemplar? And also does it differ with worldly and exemplar body? Based on intellectual concepts such as the originality of existence، questioning the existence، individuation of existence، essential motion، abstraction of imagination، Mollasadra has tried to illustrate the objectivity of both worldly and heavenly bodies; however، he was only successful to conclude that heavenly body is considered as exemplar، when it coexists with God's existence. On the other hand، Allameh Tabataba'ee has based his arguments on some revelation reasons and intellectual foundations such and the rule of Al-mithl، the necessity of soul and body، compliance of corpse from soul، the originality of soul within mankind. He believes that what is considered as necessary in resurrection day for rewarding deeds، has some resemblances with humanity and is realized with the existence of soul. It's not necessary that heavenly body will be worldly in all its components and characteristics. Therefore، heavenly body is very similar to worldly body; however، from a soul point of view، the resurrected mankind in resurrection day is very much similar to worldly mankind. Adherence to the foundations of transcendental wisdom and citation of anecdotal evidences are among the similarities of these two wises in defining heavenly body. Although، Allameh Tabataba'ee believes more in anecdotal evidences and the existence of soul and the adherence of body to the soul that makes him distinguished compared to Mollasadra. These two wises are compared، analyzed and criticized in this study on the grounds of their philosophical as well as interpretive works.