بررسي تطبيقي فاعليت ذهن در فرايند ادراك از ديدگاه ملاصدرا و هوسرل

A Comparative Study of Mulla Sadra and Husserl on Mind Agency in Perception Process

پرداختن به نقش ذهن به عنوان قوه اي كه نفس، از طريق آن به اكتساب علوم مي پردازد. در داشتن تلقي صحيح از فرآيند ادراك، داراي اهميت فراواني است.در ميان فلاسفه ي اسلامي ملاصدرا مراتب ادراك را، مراحلي مي داند كه نفس در جريان حركت جوهري خود، با گذر از ساحت هاي حسي، خيالي و عقلي واجد آن ها مي گردد. در اين ميان توجه به كاركردهاي ذهن در هر كدام از ساحت هاي ادراكي از ديدگاه ملاصدرا قابل توجه است.در ميان فلاسفه ي غربي معاصر نيز، ادموند هوسرل با مطرح كردن دو ساحت ادراك حسي و عقلي و توجه به نقش ذهن در هر كدام از اين ساحت ها، نظريه اي متفاوت در اين زمينه مطرح نموده است. بررسي ديدگاه هاي اين دو فيلسوف، درباره ي ماهيت ادراك و چگونگي فاعليت ذهن در به دست آوردن ادراك از اشياء بيرون از خود، همچنين نشان دادن وجوه افتراق و اشتراك دو ديدگاه، موضوعي است كه اين مقاله به آن پرداخته است.

The study of mind as a faculty of the soul, which we acquire knowledge through it, is important in gaining correct conception about the process of perception. Among Islamic philosophers Mulla Sadra has a different opinion about soul and perception than his predecessors. Mulla Sadra’s different view about the levels of perception consists in the stages the soul gains through substantial motion through sense, imagination and intellect. To focus on the functions of the mind is important to perception process in Mulla Sadra. Among contemporary Western philosophers, Edmund Husserl was the first Philosopher that paid attention to the role of the mind. He is originator of theory of phenomenology in contemporary West. Husserl attended to the role of mind in perception process. He raised the sense and intellect perception and proposed different theories about mind and perception. This paper examines the philosopher's perspective about mind and perception.