تأثير تنظيم كننده‌هاي رشد بر كيفيت ميوه انار رقم رباب (Punica granatume L.) تحت شرايط تنش خشكي

Effects of growth regulators on pomegranate (Punica granatume L. cv. Rabab) fruit quality under drought stress condition

یكی از محدودیت‌های مهم برای رشد و عملكرد مطلوب گیاهان به‌ویژه در مناطق خشك، دسترسی آن‌ها به آب قابل استفاده است. در سال‌های اخیر تحقیقات گسترده‌ای برای سازگار نمودن گیاهان به تنش‌های محیطی و از جمله تنش خشكی صورت گرفته است. در این تحقیق استفاده از دو تنظیم كننده رشد 24- اپی‌براسینولید و جاسمونیك اسید برای بهبود مقاومت به تنش خشكی در انار رقم رباب (Punica granatume L.) مورد توجه قرار گرفت. سه سطح آبیاری شامل آبیاری كافی (شاهد)، تنش ملایم (75% ظرفیت زراعی) و تنش متوسط ( 50% ظرفیت زراعی) و همچنین نه سطح هورمونی شامل شاهد (آب)، 24- اپی براسینولید (1/0 و 2/0 میلی‌گرم بر لیتر)، جاسمونیك اسید (1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر) و تركیب آن‌ها در چهار سطح در دو مقطع زمانی قبل از گلدهی و قبل از رشد سریع میوه با روش محلول‌پاشی روی برگ‌های درختان بارده انار در قالب آزمایش فاكتوریل با طرح پایه بلوك‌های كامل تصادفی در چهار تكرار اعمال گردید. نتایج نشان داد كه بسیاری از متغیرهای شیمیایی و بیوشیمیایی میوه تحت تاثیر تنش خشكی قرار گرفتند. كاربرد تنظیم كننده‌های رشد 24- اپی‌براسینولید و جاسمونیك اسید موجب تغییر در میزان فنل كل آب و پوست میوه و میزان فعالیت آنتی‌اكسیدانی آب و پوست میوه شد. كاربرد تركیبی 2/0 میلی‌گرم بر لیتر24- اپی براسینولید و 2 میلی‌گرم بر لیتر جاسمونیك اسید در شرایط رطوبتی شاهد و تنش خشكی موجب بهبود عملكرد فعالیت آنتی‌اكسیدانی پوست میوه شد. كاربرد 2 میلی‌گرم بر لیتر جاسمونیك اسید در شرایط تنش شدید خشكی موجب بهبود فعالیت آنزیم پراكسیداز آب میوه شد. با این شرایط استفاده از جاسمونیك اسید به تنهایی و یا با 24- اپی براسینولید در غلظت‌های ذكر شده می‌تواند اثر مثبتی بر عملكرد فعالیت آنتی‌اكسیدانی میوه انار داشته باشد.  

Water availability, especially in arid regiones, is one of the major constraints for achieving optimum growth yield. In recent years, several numbers of researches has been done with different methods on adapting plants to environmental stresses such as drought stress. In this experiment, two plant growth regulators named 24-epibrassinolide and Jasmonic acid was used to improve drought tolerance of pomegranates (Punica granatume L. cv. rabab). Treatments were three levels of irrigation included sufficient water (control), mild stress (75 % of field capacity) and moderate stress (50 % of field capacity) and 9 levels of hormones included control (water), 24-epibrassinolide (0.1 and 0.2 mg/l), jasmonic acid (1 and 2 mg/l) and their combinations. These treatments arranged in factorial experiment in the form of complete randomized block design with four replications. Plant growth regulators sprayed on the leave of fertile trees before flowering and after fruiting rapid growth. Results showed that many chemical and biochemical parameters of fruit affected by drought stress. Application of 24-epibrassinolide and Jasmunic acid growth regulators changed the amount of total phenols in peel and fruit juice. The amount of antioxidant activity in peel and fruit juice was also altered by the above mentioned plant regulators. Results also showed that application of 0.2 mg/lit of 24-epibrassinolide in combination with 2 mg/lit of jasmunic acid could ameliorate antioxidant activity in peel under control and drought stress conditions. Application of 2 mg/lit of Jasmunic acid ameliorated the activity of peroxidise enzyme in fruit juice severe drought stress. According to the results, application of Jasmunic acid, lonely, or in combination with 24-epibrassinolide could have a positive effect on antioxidant activity of pomegranate fruit under the mentioned concentrations.