تعيين اراضي مناسب پرورش ميگو به منظور استفاده از منابع آب شور در محيط‌هاي خشك و بياباني با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي و ارزيابي چند معياره مكاني

Site selection for shrimp farming in order to use saline water in arid and desert region using GIS and multi criteria decision making model

این مطالعه به منظور شناسایی مكان‌های مناسب برای توسعه پرورش میگو در سواحل شمالی استان بوشهر با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شد. تعداد 13 لایه پایه (نقشه موضوعی) در چهار گروه اصلی برای كاربری آبزی پروری دسته‌بندی شد. این چهار دسته شامل معیار ساخت استخر (شیب، ارتفاع، كاربری اراضی، ضخامت خاك)، كیفیت خاك (نوع خاك، بافت خاك، اسیدیته خاك)، دسترسی به منبع آب (فاصله تا دریا، نوع منبع آبی) و زیرساخت‌های اقتصادی-اجتماعی (فاصله تا هچری، فاصله تا بازار محلی، فاصله تا جاده، تراكم جمعیت) هستند. لایه محدودیت نیز از مكان‌هایی كه مجاز به آبزی پروری نیستند، حذف شد. مدل‌های مختلفی برای شناسایی و اولویت‌بندی مكان‌های مناسب پرورش میگو وجود دارد. در این پژوهش از مدل ارزیابی اراضی برای شناسایی مناطق مساعد پرورش میگو، كسب درآمد بیشتر، حفاظت موثرتر و مدیریت پایدار اراضی استفاده شد. نتایج نشان داد كه 5/1 درصد (1339هكتار) از اراضی سواحل شمالی استان بوشهر در پهنه بسیار مناسب و 2/38 درصد (33078هكتار) از مناطق در طبقه مناسب واقع شده‌اند. صحت‌ نتایج با استفاده از روش منحنی عامل نسبی (ROC) ارزیابی گردید. مقدار ROC، 73/0 نشان‌دهنده صحت مدل ارائه شده در این پژوهش است. ارزیابی میدانی نشان می‌دهد كه در حال حاضر تنها در 3800 هكتار از اراضی، محل‌های پرورش میگو وجود دارد كه می توان مناطق مساعد پرورش میگو را با اعمال سیاست‌های آینده نگرانه و در نظر گرفتن مسائل زیست محیطی تا 86 درصد (24042 هكتار) گسترش داد.

This study was conducted to identify appropriate sites for shrimp farming development in North costal of the province of Boushehr using Geographical Information Systems (GIS). Base layers (thematic maps) were grouped into four main land use requisites for aquaculture, namely, potential for pond construction (slope, land use type, soil depth, elevation), soil quality (soil type, texture, and pH), water availability (distance to sea, and water source), infrastructure and socio-economical status (population density, distance to roads, local markets, and hatcheries). A constraint layer was used to exclude areas from suitability maps that were not allowed to implement shrimp farming. A series of GIS models were developed to identify and prioritize the most suitable areas for shrimp farming. This study shows that the land evaluation model is useful for identifying suitable areas for shrimp farming and for allocating land for an efficient increase in income, effective conservation, and sustainable land management. It was estimated that about 1.7%(1083 ha) of the total land area were highly suitable and, 41.6% (26759 ha) were suitable in the northern costal of Bushehr for shrimp farming. Curve Relative Operating Characteristic (ROC) method was used to asseessof the accurany of model. Amount of ROC method was 0.734. Field results  show that since existing shrimp farms cover only (3800 ha) of land, the potential for development of shrimp farms should take into 86% (24042 ha), consideration further political and environmental issues.