ارزيابي كيفيت معماري - اقليمي مساكن پس از سانحه ي روستاي روشنق استان اردبيل، بعد از زمين لغزش سال 1357

Assessment of the Architectural– Climatic Quality of Post-Disaster Housing in the Rowshanaq Village of Ardebil Province after the Landslips of 1977

يكي از مسائل كالبدي سكونتگاه هاي روستايي، ضعف بناهاي مسكوني در برابر بلاياي طبيعي است. به دنبال رانش زمين در روستاي روشنق از توابع شهرستان اردبيل، موقعيت جغرافيايي اين روستا جابه جا شد و خانه هاي جديد براي اسكان آسيب ديدگان در اين روستا احداث گرديد. با اين حال، قريب به اتفاق اين مساكن در طول زمان تغييرات زيادي پذيرا شدند. اين مطالعه درصدد درك مسئله و ارزيابي كيفيت اقليمي و معماري مساكن پس از سانحه و الحاقات بعدي است. مقاله ي حاضر به روش پيمايشي و از نوع توصيفي- مقطعي انجام گرفت. هشت خانوار ساكن به صورت نمونه گيري تصادفي انتخاب شدند. در كنار مطالعات متعارف كتابخانه اي از مصاحبه، مشاهده، عكس و برداشت از فضاهاي مختلف مساكن و تغييرات آن ها در طول زمان استفاده شده و براي ارزيابي هاي اقليمي نيز از شاخص ماهاني و تقويم نياز اقليمي با به كارگيري طيف ليكرت استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان از پاسخ گو نبودن مساكن احداثي به نيازها و خواسته هاي روستاييان دارد؛ به گونه اي كه بخش پيش ساخته ي پلان ها در مولفه ي اقليمي با كسب رتبه ي 108 از 240 امتياز و در مولفه هاي معماري با كسب 109 از 320 امتياز، ضعيف و پلان بخش هاي الحاقي در بحث اقليمي با كسب رتبه ي 136 از 240 امتياز و در معماري با كسب 160 از 320 امتياز، متوسط ارزيابي شدند كه با انجام اقداماتي چون در نظر گرفتن الزامات اقليمي و اجتماعي در طراحي خانه ها، برنامه ريزي و سازماندهي طراحي ها و غيره مي توان به بهبود آن ها ياري رساند.

One of the physical form problems in rural settlements, is inappropriate resistance of residential buildings against natural disasters. After the landslips of 1977 in the Rowshanaq village of Ardebil province, its geographical location was moved and post-disaster houses were erected for victims, but those houses were altered vastly. This paper aims to assess the architectural quality of post-disaster houses and their further attachments. In this regard, cross sectional survey-descriptive method will be used for analyses of 8 randomley selected families. The survey has been done by interviewing and answering to the five scales of Likert and the scores have been obtained by the analysis of descriptive statistics. It was revealed that post-disaster houses do not suffice to satisfy all the needs of users. According to the survey, original plans of post-disaster houses scored 108 out of 240 in climatic component quality and got 109 scores out of 320 in architecture quality, so were appraised as weak; however modified plans were appraised as mediocre by getting 136 scores out of 240 in climatic component and 160 scores out of 320 in architecture component quality. The weaknesses can be improved by corrective actions like: consideration of climatic and social requirements in designings, strategic planning and organizational design approach, etc