تاثير مدرنيسم بر ساختار كالبدي - فضايي شهر ايراني - اسلامي (مطالعه موردي: شهر كاشان)

The Effect of Modernism on the Space-Physical Structure of Islamic-Iranian City (Case Study: Kashan City)

يكي از پديده هاي فرهنگي و انساني پديده شهر و شهرنشيني است كه ماهيت و انديشه نظام حاكم تا حدود زيادي به سبب آن به نمايش گذاشته مي شود. شهر اسلامي نيز بازتابي از انديشه هاي متعالي دين مبين اسلام در تمامي جوانب است. تا قبل از شهرسازي معاصر، نحوه شكل گيري اصول طراحي شهر كاشان عمدتاً مبتني بر ارزش هاي سنتي و رويكردهاي فرهنگي - اسلامي بود. بنابراين در ساختار كالبدي اين شهر فضاها به گونه اي استقرار يافته بود كه هيچ يك از نيازها و موقعيت ها نقش اخلاقي و معنوي را خدشه دار نمي ساخت و روابط بنيادي در شهر به گونه اي بود كه انسانيت و معنويت را در ميان ساكنان آن به وجود مي آورد. با ورود مدرنيسم به جهان اسلام در يك سده اخير شهر كاشان نيز در كاركرد، ساختار كالبد و سازمان فضايي با دگرگوني هاي عظيمي مواجه شد؛ به طوري كه در ساختار جديد، با احداث خيابان هاي سراسري، نظام محله اي شهر به كلي دستخوش تغيير گرديد. لذا اين پژوهش بر آن است ضمن تحليل ويژگي هاي شهرسازي دوره اسلامي با شهرسازي مدرن با رويكرد مقايسه اي به اين سوال پاسخ دهد كه مهم ترين مولفه هاي مدرنيسم كه ساختار كالبدي- فضايي شهر كاشان را از مسير اصيل اوليه دگرگون ساختند، كدامند؟ روش پژوهش براساس مطالعات كتابخانه اي و ميداني و به شيوه توصيفي - تحليلي است. نتايج پژوهش نشان مي دهد، شهر تاريخي كاشان تا قبل از شهرسازي معاصر از سازمان فضايي خاص و استخوان بندي اندام وار منحصر به فرد برخوردار بود و بر اساس الگوي مشخصي توسعه يافت. اما تحت تاثير مولفه هاي مدرنيسم هم چون تقليد از ساخت و ساز هاي غربي، سعي در تشابه با بيگانه و ساختار پراكنده و چند هسته اي، ساخت منسجم و متمركز شهر تاريخي جاي خود را به ساختار غير متمركز و چند هسته اي معاصر داده است.

One of the cultural, conceptual, art and literary phenomena of human is the phenomenon of city and urbanization, through which the ideology entity of ruling tranquility is demonstrated. In this direction, the Islamic city is the reflection of exalted contemplation of Islam in all aspects. Before contemporary urbanism , the formation method of city design in Kashan was mainly founded on traditional values and Islamic-cultural approach. However in physical structure of the city spaces had been settled in a way that no one of necessities and situations damaged the spiritual and moral roles and the fundamental relations in the city were so that among the inhabitants instigated human and the spirituality among them. But modernism arrival to the world of Islam in Kashan in recent century revolutionized terribly the physical structure, op eration and space tranquility, so that in this current structure, the borough system of the city has been entirely transformed by raising the state and wide streets . So , studying the effects of modernism on the space- physical structure of Kashan and trying to revive and reunite the city with local and cultural particularity of Islamic-Iranian urbanism and the effort in its essen tial and historical direction clarifies the aim of the research.The principles of the research is based on library studies and the method is analytical- descriptive. The consequences of the research indicates that Kashan has had a specific space system and a unique organic structure before the contemporary urbanism and has been developed based on a specific procedure but with the arrival of modernism the coherent and concentrated structure of the city has been replaced by a , Multi-core and dispersed structure.