ملاحظات فلسفي در تكنولوژي هسته اي

Philosophical Considerations on Nuclear Technology

اين مقاله حاصل كندوكاو در اين مسئله است كه؛ آيا تامل فلسفي در خصوص تكنولوژي هسته اي، از تامل عام فلسفي در باب تكنولوژي متمايز است يا خير؟ و آيا چنين مطالعه خاصي مي تواند بينشي در فلسفه تكنولوژي ارائه نمايد؟ از دو رويكرد اصلي در فلسفه تكنولوژي؛ يعني فلسفه كلاسيك تكنولوژي و فلسفه تكنولوژي پس از چرخش تجربي، نخست در چارچوب سنت هايي همچون ماركسيسم و پديدارشناسي با توجه به كليت يا ذات (و نه تفاوت هاي انواع) تكنولوژي مدرن، به ارائه فراروايت هايي از تكنولوژي مي پردازد. اما در فلسفه تكنولوژي با نگرش تجربي، ويژگي هاي خاص تكنولوژي هاي مختلف مورد دقت قرار مي گيرد و نظريه پردازي، به بررسي تكنولوژي و توصيف دقيق آن مي­پردازد. ادعاي اين مقاله اين است كه براساس نگرش متاخر در فلسفه تكنولوژي و با معرفي و تحليل ويژگي هاي خاص تكنولوژي هسته اي، مي توان فراروايت هاي فلاسفه كلاسيك تكنولوژي را در چنين تحليلي ارزش گذاري كرد. البته از آنجا كه فلسفه كلاسيك تكنولوژي و به ويژه ديدگاه هيدگر درباره تكنولوژي، رويكردي ذات گرايانه است، از طريق مطالعه تجربي تكنولوژي هسته اي، قابل تاييد يا طرد نيست. بنابراين اين مقاله صرفاً درصدد آن است كه جنبه هاي سازگار فلسفه كلاسيك تكنولوژي با مورد خاص تكنولوژي هسته اي و نيز مواردي از محدوديت هاي اين نگرش را در تحليل تكنولوژي هسته اي نشان دهد.

Nuclear technology is the most controversial product of the past century and can be investigated as an important case study in the contemporary philosophy of technology. Theories of the classical philosophers of technology were generally about the nature of the modern technology as a whole and the dissimilarities of the different technologies are underestimated in these analyses. But، in the philosophy of technology after experimental turn، the specific features of different technologies are scrutinized. This approach to technology and its social significance is more concrete، more empirically informed، more constructivist and less pessimistic about technology than the classical one. In addition، the new approach places a greater emphasis on alternative ways of developing and using technologies. Based on the recent attitude in the philosophy of technology and with an analysis of the characteristics of nuclear technology، this article assesses the compatibility and limits of the classical philosophy of technology in enlightenment of nuclear technology.