ارزيابي خصوصيات رشدي، رنگدانه هاي فتوسنتزي و فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان ارقام عدس در پاسخ به تنش آبي

Evaluation of growth features, photosynthetic pigments and antioxidant enzyme activity of lentils cultivars in response to water stress

تنش آبي يكي از مهم ترين عوامل محدودكننده رشد و عمل كرد گياهان در بسياري از مناطق دنيا است. به منظور بررسي اثر تنش آبي بر برخي صفات مورفولوژيك، فيزيولوژيك و فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان عدس، آزمايشي با 4 رقم پركاربرد عدس (گچساران، كيميا، زيبا و رباط) در 4 تيمار تنش آبي شامل 25، 50، 75 و 100 درصد (شاهد) ظرفيت زراعي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در اتاقك رشد انجام شد .نتايج نشان داد كه تنش آبي در سطوح 25 و 50 درصد ظرفيت زراعي به كاهش معني دار ويژگي هاي مورفوفيزيولوژيك و افزايش معني دار فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان، پرولين و پروتئين محلول برگي در مقايسه با سطح شاهد مي انجامد. در بررسي صفات مورفوفيزيولوژيك، ارقام گچساران و رباط در بيشتر صفات تحت بررسي نسبت به ارقام كيميا و زيبا برتري داشتند. در تنش شديد، محتواي پرولين و پروتئين محلول برگي، فعاليت آنزيم كاتالاز و سوپراكسيد ديسموتاز در ارقام گچساران و رباط افزايش معني داري نسبت به ارقام كيميا و زيبا داشت. نتايج اين بررسي نشان داد كه ارقام رباط و گچساران از طريق به كارگيري سازوكار هاي مختلف تحمل تنش آبي نظير فعاليت بيشتر آنزيم هاي آنتي اكسيدان، افزايش رنگ دانه هاي فتوسنتزي، محتواي پرولين و پروتئين نسبت به ارقام كيميا و زيبا، كمتر تحت تاثير اثر منفي تنش آب قرار گرفتند. با توجه به اينكه صفات تحت بررسي در اين مطالعه معيارهاي مناسبي جهت شناسايي ارقام مقاوم به تنش خشكي محسوب مي شوند، بنابراين ارقام رباط و گچساران به منزله ارقام مقاوم جهت كشت ديم معرفي مي شود.

Water stress is one of the most important factors limiting the growth and yield of plants in many parts of the world. In order to evaluate the effects of water stress on some morphological, physiological and antioxidant enzyme activity traits of lentil, four lentil cultivars (i.e. Gachsaran, Kimia, Ziba and Robat) in four water deficit treatments including 25%, 50%, 75% and 100% of the field capacity (control) were studied in a factorial experiment, based on a completely randomized design with three replications. Water stress at 25 and 50% field capacity significantly decreased morpho-physiological traits and significantly increased antioxidant enzyme activity, proline and protein contents of all genotypes in comparison with the control group. Gachsaran and Robat cultivars were superior in most traits in comparison with the Kimia and Ziba cultivars. Under severe stress, the amounts of proline and protein contents, CAT and SOD enzyme activity were significantly higher in Robat and Gachsaran cultivars than those of the Kimiya and Ziba cultivars. Results showed that Robat and Gachsaran cultivars were probably affected less by water stress due to more stress tolerance using various mechanisms such as more antioxidant enzyme activity, increased proline, proteins and photosynthetic pigments contents. Studied traits were introduced as suitable markers for identification of drought tolerant genotypes. Accordingly, Robat and Gachsaran cultivars were introduced as tolerant cultivars for cultivation under rainfed conditions.