نمادها و نشانه‌هاي «كودكي و جنگ» در شعر سميح القاسم

Symbols and signs for childhood and war in the poetry of Samih al-Qasim

یكی از شگردهای اساسی شاعران پایداری فلسطین در تبیین جلوه­های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مقاومت، كاربرد نمادها و نشانه­های مربوط به كودك جنگ است. این ویژگی كه از وزین­ترین محمل‌های تشخّص معنا و فرم شعر مقاومت فلسطین به شمار می­رود، در شعر سمیح القاسم نمودی بارز و تعیین­كننده دارد. بر این اساس، موضوع پژوهش حاضر، توصیف و تحلیل برجسته­ترین نشانه‌های شعر سمیح در این راستا؛ اعم از عنوان اشعار، زمان، مكان و شخصیت­های روایی است. یافته­های تحقیق نشان می­دهند، در اشعار سمیح القاسم كه تماماً «درباره­ كودك» سروده شده­اند؛ نه «برای كودك»، نشانه‌های وابسته به زمان در سه شاخه­ كودكی، زمان از دست رفته و بازگشت به زادبوم، نشانه­های مكان؛ مانند قدس، مدرسه، وطن و زندان، در كنار نشانه­های مربوط به شخصیت­های عام و خاص؛ نظیر پدر، مادر، كودك شهید و اشغالگر، پربسامدترین نشانه­ها هستند. در رویكرد كلّی شاعر به واقعیت كودك جنگ، مقارنت مفهوم اندوه، ناامیدی و پایداری مشهود است. نتیجه­ این نگرش، تكرار مولّفه­ مقاومت تراژیك در محتوای این دسته از اشعار اوست.

One of the essential techniques applied by the poets of Palestinian resistance to explain the effects of social, political and cultural aspects of resistance is the use of symbols and signs related to children of war. This feature, as one of the most powerful means of determining the meaning and form of Palestinian resistance poetry, is so blatant in the poetry of Samih al-Qasim. The present study aims to describe and analyze the most prominent signs of Qasimʹs poetry, such as the names of poems, time, place, and narrative characters. The results show that Samih al-Qasimʹs poems are written about children not for children, and the most frequently used signs are those of time such as childhood and lost time, return to the birthplace, places such as Qods, school, homeland and prison, as well as general and specific characters such as father, mother, child martyr and the occupation. In his general approach to the children of war, contingency of sadness and despair with resistance is evident. This attitude has led to repeated occurrence of tragic resistance in the contents of his poems.