نشانه‌شناسي رمزگان‌هاي زباني در سروده «عودة سندباد» از «علي فوده»

Semiotics of language codes in the poem "Odat Sinbad" written by Ali Fodeh

یكی از رویكردهای جدید در بررسی­های ادبی كه توجّه بسیاری از ناقدان و پژوهشگران را به خود معطوف داشته، واكاوی نشانه­ها و رمزگان­های تشكیل دهنده متون ادبی است. نشانه­شناسی به دانش بررسی نظام­های نشانه­ای مختلف همچون زبان، تصاویر و علامت­های وضعی اطلاق می­شود و یكی از مفاهیم بنیادی آن یعنی رمزگان، به منزله چهارچوبی است كه نشانه­ها در آن معنا می­یابند. از آن­جا كه ادبیات با علوم انسانی در ارتباط نزدیك است، ناقدان ادبی نیزاز خدمات نشانه­شناسی رمزگان­ها و شیوه­های تأویل آن­ها در بررسی متون، بی­نصیب نمی­مانند. این پژوهش كه از نوع كیفی است، به روش توصیفی تحلیلی وبا استفاده از منابع كتابخانه­ای نوشته شده و با هدف نشانه­شناسی مهم­ترین رمزگان‌های زبانی سروده «عودة سندباد» از «علی فوده» (1946 - 1982م) و میزان هماهنگی آن­ها با شرایط زندگی شاعر و نقشی كه در انسجام این سروده داشته­اند، انجام شده و در نهایت دریافته است كه شخصیّت شاعر و روحیّات وی در رمزگان مربوط به صاحب متن و رمزگان اسطوری تجلّی یافته و انسجام سروده از رهگذر رمزگان فرم و رمزگان روایی حاصل گردیده و میزان ادبیّت آن مرهون دو رمزگان زیبایی شناختی و بینامتنی شعری است.شایان ذكر است كه آوردن واژه «سندباد» در عنوان سروده كه سبب تداعی داستان این شخصیت اسطوری و كنكاش برای یافتن شباهت میان سراینده این قصیده (علی فوده) و سندباد اسطوری می­شود، مهم­ترین علّت گزینش سروده مذكور جهت نشانه‌شناسی رمزگان­های زبانی آن است.

A new approach in literary studies that has attracted the attention of many critics and researchers is semiotics, or the analysis of signs and codes in literary texts. Semiotics is applied to the study of different sign systems such as languages, images and symbolic situations. Codes are one of the fundamental concepts of semiotics that serve as a framework within which signs find a meaning. Since literature is in close relationship with human sciences, literary critics have had the benefits of semiotic methods in interpretation of texts. Semiotic research of codes has not been done on Arabic poems. Therefore, due to the necessity in this regard, the present study, which is qualitative and descriptive in nature, uses library resources to aim at the semiotics language codes of the poem "Odat Sinbad" and to explore the degree of correspondence between those codes and the poet’s living conditions as well as their role in the cohesion of his poems. It is found that the poet’s psychological character is embodied in the linguistic and mythical codes of the narrative writing. In addition, the literary entity of the poem is indebted to its aesthetic codes.