نمادپردازي در شعر علي الفزاني (شاعر معاصر ليبي)

Using Symbols and Icons in Poems of Ali Al-Fazani (A Libyan Contemporary Poet)

طی 42 سال حكومت معمر قذافی بر لیبی،به دلیل عوامل سیاسی و اجتماعی و استبداد و سانسور شدید حاكم بر فضای جامعه‌ی لیبی، شاعران لیبی برای بیان عواطف و اندیشه‌های درونی‌شان به نماد گرایش پیدا كردند. علیالفزانی شاعر نمادپرداز لیبیایی تلاش می‌كند تا نقطه-نظرات خود را در قبال موضوعات سیاسی ـ اجتماعی در قالبی نمادین بیان كند. مقاله‌ی حاضر تلاش دارد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی انواع نمادهای به كار رفته در دیوان شعر وی بپردازد. نمادهای شاعر به چهار دسته دینی «حضرت مسیح (ع) و یوسف (ع) و قابیل»، سنتی «سندباد و شهرزاد قصه‌گو»، اسطوره‌ای «سیزیف»، جنگی «چه گوارا» تقسیم می‌شود. در شعر او حضرت مسیح (ع) نماد درد و رنج انسانی و از خودگذشتگی، حضرت یوسف (ع) مظهری از مقاومت برای حفظ پاكدامنی، قابیل نماد طغیان، سیزیف مظهر رنج بشر و نمادی از ناتوانی انسان‌ها در برابر اراده حاكم شده بر آن‌ها، شهرزاد نماد دانایی و عشق، سندباد نماد بلندپروازی و جهانگردی، «چه‌گوارا» نماد مبارز انقلابی است. بررسی زبان نمادین علی الفزانی نشان می‌دهد كه میل او در به كار بردن نمادهای مثبت كه معانی امیدوارانه را در ذهن متبادر می‌كند بسیار كم است، بلكه اغلب حاكمیت با عناصر زبانی است كه بار معنایی منفی دارند و گاهی شاعر در نمادها تصرف كرده و وجه مشهور آن‌ها را بكار نبرده است بلكه به انزیاح و آشنایی‌زدایی روی آورده است.

During the 42-year rule of Muammar Gaddafi of Libya, due to political and social factors as well as the tyranny and censorship prevailing in the Libyan society, Libyan poets turned to icons to express their emotions and ideas. Ali Al-Fazani, a Libyan iconist poet, used symbols and icons to show his viewpoints and ideas regarding social and political issues. These symbols are categorized in five different groups including religious (Jesus Christ, Joseph, and Cain), traditional (Sindbad, and Shahrzad, the story teller), mythical (Sizief), heroic (Che Guara),  and natural. In Al-Fazani’s poems, Jesus Christ is the symbol of pain and self-sacrifice, Joseph is the sign of resistance and self persistence towards chastity, Cain is the symbol of insolence and insurrection, Sizief is the icon of human pain and inability to opposed power, Shahrzad is the sign of knowledge and love, Sindbad is the icon of travel and ambition, and Che Guara is the icon of revolutionary warrior. The study of this symbolic language shows Al-Fazani’s low desire to apply positive symbols which are associated with hope. Instead, the dominance often belongs to linguistic elements that have negative connotations. The renowned symbolic meanings are sometimes avoided, and the poet resorts to de-familiarization of symbols. In this study, we have analyzed  all the signs and symbols in Al-Fazani’s  collection of poems according to a descriptive-analytical approach.