سازمان :
دانشكدۀ علوم اجتماعي,گروه ارتباطات,دانشگاه تهران,ايران
چكيده فارسي :
يكي از ديدگاه‌هاي تحليل متن، كه براساس آن مي‌توان مفاهيم بلاغي و ادبي را در واحدهاي كوچك زباني (جمله) بررسي كرد، نظريه فلسفه زباني «كنش گفتار» است. مقاله حاضر شعر «صداي پاي آب» سهراب سپهري را براساس اين نظريه تحليل مي‌كند. اين شعر براساس الگوي اصلاح‌شده كنش‌هاي گفتاري پنج‌گانه جي. آر. سرل، و سه شيوه "تاثيرگذاري نگارنده" بررسي شده‌است. پس از تبيين اصطلاحات و اصول نظريه كنش گفتار و تبيين مفهوم سه شيوه تاثيرگذاري متناسب با اين نظريه، ذيل هركدام از كنش‌هاي پنج‌گانه (اظهاري، ترغيبي، تعهدي، عاطفي و اعلامي)، جمله‌هايي از شعر جهت نمونه بررسي شده‌است. سپهري كنش‌هاي اظهاري و عاطفي را در همه بندهاي شعر، و كنش ترغيبي را در بيش از نيمي از بندها انجام داده، اما كنش تعهدي و اعلامي را در هيچ‌كدام از بندها انجام نداده‌است. شاعر براي شدت‌بخشيدن به تاثير سخنش، از قابليت‌هايي نظير تكرار كنش‌ها، تشديد كنش‌ها و پيوند كنش‌ها استفاده كرده‌است. سپهري ازطريق كنش‌هاي اظهاري، ترغيبي و عاطفي، گذشته و حال جهان را شرح و نقد مي‌كند و نيز با ارايه نوعي بينش شاعرانه و تبيين جهان آرماني‌اش، مخاطب را به سبك خاصي از زندگي ترغيب مي‌كند و در اين راه از سه شيوه تاثيرگذاري به‌صورت خلاقانه استفاده مي‌كند. سپهري به‌دليل ويژگي‌ها و كاربردهاي خاص كنش تعهدي و اعلامي نتوانسته‌است از آنها در اين شعر استفاده كند.
چكيده لاتين :
The language philosophy theory of “speech acts” is one of the text analysis theories on the basis of which we can analyze rhetorical and literary concepts in smaller linguistic units (utterances). This article analyzes Sepehri’s "Seday-e Pay-e Aab" according to this theory. This poem has been analyzed according to the revised model of J. R. Searle’s five “speech acts," and the author’s three affective methods. After defining the expressions and the principles of the speech act theory and specifying the concept of the three effective methods in line with this theory, under each of the five acts (assertive, directive, commissive, expressive, declarative), some examples of the lines of the poem have been analyzed. Sepehri has used assertive and expressive acts in all the parts, directive act in most of the parts, but no commisive or declarative acts in any parts of the poem. To intensify the effects of his words, the poet has used strategies like repetition, intensification, and linking of the acts in his poetry. Using the directive, assertive and expressive speech acts, on the one hand, Sepehri describes and criticizes the past and present of the world; on the other hand, by delivering his poetic view and his ideal world, he coaxes his readers into living a specific lifestyle. To achieve this, he uses three affective methods creatively. Due to the specific features and applications of commisive and declarative acts, Sepehri has not been able to use them in this poem.
