تاثير تحول نظام آموزش بر هويت معماري مدارس دوره قاجار و پهلوي (1255-1320)

Impact of Educational System Evolution on Schools Architecture Identity in Qajar and First Pahlavi Era (1876-1941)

با مطالعه‌ي تاريخ و نگاهي به تحولات معماري در طي زمان شاهد تغييرات ظاهري و نيز بعضاً ساختاري در شكل‌گيري بناهاي مختلف هستيم. اين تغييرات ناشي از بسياري عوامل نظير تحولات اجتماعي، سياسي، فرهنگي، شيوه‌ي زندگي مردمان و حتي نحوه‌ي تفكر حاكمان بوده است. گاهي اين تغييرات تاثير مستقيم بر هويت معماري بناها گذاشته؛ آنچنان‌كه با مطالعه‌ي تاريخ ساخت مدارس نيز اين مطلب را قابل تعميم مي‌يابيم. در دوره قاجار و پهلوي شاهد تغييرات كالبدي در ساختمان بناهاي آموزشي هستيم كه يكي از مهم‌ترين عوامل آن تغيير در نظام آموزشي است، هدف از اين نوشتار نيز بررسيِ تاثير دگرگون شدن نظام آموزشي بر تغيير هويت معماري مدارس است. به دليل گستردگي ساخت مدارس و گذراندن بخش زيادي از دوران كودكي و نوجواني هر فرد در آن، بحث وجود هويت و احياي اصول معماري ايراني در آن اهميت ويژه‌اي مي‌يابد و از سويي ديگر آگاهي نسبت به عامل اين تغييرات ما را در بازشناخت تاريخ ياري خواهد كرد. بدين منظور پس از بررسي وضعيت اجتماعي و تحولات نظام آموزشي، مدارس ساخته شده در اين دو دوره طبقه‌بندي شد و سپس شاخص‌هاي هويتي مدارس اصيل ايراني استخراج و از مقايسه با مدارس ساخته شده در اين دوران ميزان هويت‌مندي آنها ارزيابي شد. نتايج حاكي از كمرنگ شدن هويت ايراني اسلامي مدارس پس از تحول نظام آموزشي در دوره پهلوي است. رويكرد مقاله توصيفي ـ تحليلي و نوع پژوهش كيفي و روش جمع‌آوري اطلاعات اسنادي است.

By studying the history and regarding architectural evolution over time we observe apparent and in some cases basical changes in the construction of buildings. These changes has affected by many factors like social, political ,cultural changes , peoples life style and also rulers opinions .some of these changes have direct effect on the architectural identity of buildings as we can find by reviewing the history of school buildings. In the Qajar and Pahlavi era we can observe phisycal changes in educational buildings which one of its reasons is educational system changes .The purpose of this research is finding the effect of educational system changes on school architectures identity. Identity in school architecture and revive the pure iranainan Islamic architecture factors is important because a considerable part of every child and adolescent life pass in schools and nowadays a large number of schools are being built. on the other hand knowing the cause of these changes will make us aware of the history.so after studying the social conditions and educational system changes ,schools were categorized then Iranian identity factors were compared with built schools in this period of time.so their identity were evaluated. The results indicate that the identity dimensions of schools are diminishing after the reform of the educational system during the Pahlavi era. The article is descriptive-analytic and research method is qualitative and data collection method is documantry.