ارزيابي آلودگي به عناصر سنگين و رابطه آن با دانه بندي رسوبات مخزن درياچه سد كارده

Evaluation of heavy elements contamination and its relationship with aggregation in the sediments of kardeh reservoir

امروزه منابع آب ذخيره شده در مخازن سدها يكي از منابع اساسي تامين آب شرب محسوب مي شوند. عناصر موجود در رسوبات مخازن سدها از مهمترين عوامل موثر بر كيفيت آب هستند. به دليل مشكلات ناشي از كم آبي، بر خلاف برنامه ريزي هاي اوليه، امروزه تقريباً همه آب ذخيره شده در مخزن سد كارده به شرب اختصاص داده شده است. از طرف ديگر، در سطح حوضه آبريز اين سد تغييرات زيادي از نظر كاربري اراضي، توسعه اراضي كشاورزي و احداث باغ ـ ويلا صورت گرفته است. بنابراين، بررسي وضعيت آلودگي رسوبات مخزن اين سد نسبت به عناصر سنگين ضروري است. در اين پژوهش ابتدا با مغزه گيري از رسوبات مخزن سد كارده، مقادير 9 عنصر سنگين در رسوبات با استفاده از دستگاه ICP-OES تعيين و با استفاده از معيارهاي كيفي استاندارد رسوبات، وضعيت آلودگي رسوبات مخزن سد به عناصر سنگين بررسي شد. سپس با تعيين دانه بندي رسوبات توسط دستگاه Nano particle size analiyzer، رابطه اندازه ذرات با ميزان و نوع عناصر سنگين موجود در رسوبات بررسي شد. بر اساس استانداردهاي استفاده شده، تقريباً همه عناصر بررسي شده در حد مجاز قرار دارند. به نظر مي رسد كه منشا اين عناصر آلاينده هاي محلي باشد و ناشي از انتقال رسوبات از تشكيلات زمين شناسي نواحي بالادست نيست. از طرفي، روند تغييرات اندازه ذرات در مخزن سد نشان دهنده تاثير پذيري اين ذرات از عمل فلاشينگ است.

Today، water resources stored in reservoirs is one of the basic sources of drinking-water. The elements in the sediments of reservoirs are the most important factors affecting water quality. Unlike the primary plan، due to water shortage problems، nowadays، almost all the stored water in the Kardeh reservoir is allocated to drinking water. From the other side in the catchment area of this dam a lot of changes in terms of land use، the development of agricultural lands and the construction of the garden-Villa Has taken place. Therefore، Surveying the status of the reservoir sediment contamination by heavy metals is essential. In this research، first some cores of sediments from the reservoir was taken and the amounts of 9 heavy metals elements in the sediments were determined using ICP-OES. Reservoir sediment contaminations by heavy metals were studied، by using qualitative criteria of sediments. Then determine the aggregation of sediments by Nano particle size analiyzer machine، the relationship between the particle size with the amount and the type of heavy elements present in the sediments were studied. Based on the standards criteria، almost all the elements are at the acceptable ranges. It seems that the origin of these elements has been the local pollutants and not from sediments resulting from the transfer of the geological structure of the upstream areas. On the other hand trend of changes in particle size in the reservoir reflects the impact of flushing.