كليدواژه :
دماي بهينه , دماي پايه , سرعت جوانه زني , ضريب تبيين , گياه دارويي مرو تلخ
چكيده فارسي :
ﺟﻮاﻧه زﻧﻲ بذر مهم‌ترين عامل تعيين‌كنندۀ موفقيت يا شكست استقرار گياه است و چنانچه رطوبت در حد مناسب باشد، آستانه هاي دمايي؛ تعيين كنندۀ سرعت و درصد نهايي جوانه زني است. در نتيجه پيش بيني زمان و سرعت جوانه زني در محدودۀ دمايي مناسب عامل تعيين كننده‌اي براي استقرار گياه خواهد بود. اين آزمايش با هدف ارزيابي مدل هاي رگرسيوني براي برآورد دماهاي مهم (كاردينال) بذر گياه مرو تلخ (Salvia mirzayanii) قالب طرح كامل تصادفي با چهار تكرار در سال 1394 در آزمايشگاه زراعت دانشكدۀ كشاورزي دانشگاه گيلان به اجرا گذاشته شد. بذرهاي گياه مرو تلخ در تيمارهاي دمايي 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجۀ سلسيوس قرار داده شدند. به منظور توصيف رابطۀ ميان سرعت جوانه زني و دما از مدل هاي دوتكه اي، منحني، درجۀ دوم، بتا و دندانه‌اي استفاده شد. با توجه به مقادير جذر ميانگين مربعات خطا 0/0026 ، ضريب تبيين 0/89 و شاخص آكائيك 76/15- در مدل دوتكه‌اي، اين مدل برازش مناسب‌تري از سرعت جوانه‌زني بذر گياه مرو تلخ نسبت به دما داشت. بر پايۀ اين مدل دماهاي كمينه (پايه)، مطلوب (بهينه) و بيشينه (سقف) به ترتيب 5/47، 22/14، 40/84 درجۀ سلسيوس بودند. از لحاظ كاربردي، مي توان در كشت گياه مرو تلخ، دماهاي مهم برآوردشده در اين آزمايش را مدنظر قرار داد.
چكيده لاتين :
Seed germination usually is the most important determination of success or failure of plant establishment and if moisture is in optimum, the temperature threshold determines the rate and final germination percentage therefore prediction of the time and rate of germination in a suitable temperature range is decisive factor for plant establishment. This experiment evaluated regression models to estimate the cardinal temperatures of Salvia mirzayanii seeds and experiment carried out in completely randomized design with four replications in 2015 at the laboratory of Faculty of Agriculture, University of Guilan, Iran. Salvia mirzayanii seeds were placed in thermal treatments 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35 and 40 ˚C. In order to describe the relationship between rate and temperature of germination were used segmented, curve-linear, quadratic, beta and dent-like models. According to the value of RMSE 0.26 Adj R2 0.89 and Akaike index -76.15 in segmented model, this model was more suitable for rate of Salvia mirzayanii seed germination than temperature. Based on this model, base, optimum and maximum temperature were 5.47, 22.14 and 40.84 ˚C respectively. In terms of practical, estimated cardinal temperature in the experiment can be considered in Salvia mirzayanii cultivation.
