ارزيابي تحمل به شوري اكوتيپ هاي يونجه با استفاده از شاخص هاي تحمل

Evaluation the salt tolerance of alfalfa ecotypes according to tolerance indicator

تنش شوري يكي از مهم ترين تنش­ هاي غير زنده است كه همه ساله كشت گياهان زراعي را در مناطق وسيعي از كشور تحت تأثير قرار مي‌دهد. به منظور بررسي تحمل به شوري اكوتيپ‌هاي مختلف يونجه آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در سال 93 در گلخانه پرديس دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران انجام شد. 25 اكوتيپ يونجه در بستر هيدروپونيك (تغذيه با محلول هوگلند) و اعمال سطوح شوري صفر، 100 و 200 ميلي مولار كلريد سديم همراه با آب آبياري مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل نشان داد برهمكنش شوري و اكوتيپ‌هاي مختلف بر وزن خشك اندام هوايي، غلظت سديم و پتاسيم اندام هوايي و نسبت آنها معني‌دار شد. جهت تعيين اكوتيپ‌هاي متحمل و حساس از شاخص‌هاي تحمل به تنش استفاده شد كه نتايج نشان داد عملكرد در شرايط بدون تنش با شاخص ­هاي MP، TOL و STIو در شرايط تنش با MH و STI و YIداراي هم بستگي مثبت و بالايي مي ­باشد كه بر اين اساس اكوتيپ‌هاي 5 و 21 به­ عنوان متحمل­ ترين و 20 و 8 حساس­ ترين معرفي شدند. نتايج تجزيه باي پلات نشان داد، دو مؤلفه اول و دوم 87/15 درصد از تغييرات كل عملكرد را توجيه كردند. لذا، انتخاب بر اساس مؤلفه اول و دوم به ترتيب موجب گزينش اكوتيپ‌هاي متحمل و حساس به شوري شد.

Salinity is the most important abiotic stress that influences the crops production in large areas of the country. To evaluate the salt tolerance of different alfalfa ecotypes, an experiment was conducted with three replications in a factorial randomized complete block design in 2014, in College of Agricultural and Natural Resources University of Tehran. 25 alfaalfa ecotypes in hydroponics (Hoagland solution) condition and applied salinity levels 100 and 200 mM sodium chloride with irrigation water were examined. The results indicated that the interaction of salinity and different ecotypes was significant on shoot dry weight, concentration of sodium and potassium. To determine tolerant and sensitive ecotypes indicators of stress were used and the results showed that in non-stress condition yield to MP (mean productivity), TOL (Tolerance), STI (stress tolerance index) indicators and in salt stress yield to MH (Harmonic mean), STI, YI (Yield index) had positively significant correlation. According to this ecotypes 5 and 21 as the most tolerant and ecotype 20 and 8 as more sensitive were introduced. The result of the Biplot analysis showed that the first and second principal components justified 87/15 precent of the whole yield changes. Hence, the selection due to the first and second principal components respectively led to choose the tolerant and sensitive ecotypes.