ساختارشكني يادنگاشت زن ايراني در عطر سنبل عطر كاج اثر فيروزه جزايري دوما

Deconstruction of Iranian Womanייs Diasporic Memoir in Firoozeh Dumasיי Funny in Farsi

در اين مقاله، نقد گفتمان شرق‌شناسي و ساختارشكني «يادنگاشت زن ايراني» در عطر سنبل عطر كاج نوشته فيروزه جزايري دوما بررسي و تحليل شده است. دوما در اين يادنگاشت توانسته است نمونه كمابيش متفاوتي از نگاه زن مهاجر ايراني به ايران و آمريكا را به نمايش بگذارد، و انگاره‌هاي خوانندگان غربي درباره ايران و انتظاراتشان از يادنگاشتِ زن ايراني را به چالش بكشد. در اين پژوهش نشان مي‌دهيم كه چگونه دوما، با خلق موقعيت‌ها وتوصيف و مقايسه صحنه‌هايي از زندگي ايراني‌ها و آمريكايي‌ها، باورهاي شرق‌شناسانه، خرافه‌گرايي، زن‌ستيزي، جزم‌انديشي، خردستيزي و واپس‌گراييِ ايرانيان را به چالش كشيده است. وي همچنين به شيوه‌اي تمثيلي موانع و مخاطرات پيش‌روي داستان‌نويسان مهاجر ايراني را به تصوير كشيده و از اين طريق روايت خود را در تقابل با يادنگاشت‌هايي عرضه مي‌كند كه در آنها زنان مهاجر ايراني خواسته يا ناخواسته به باورهاي شرق‌شناسانه دامن زده و نوعي فمنيسم آلوده به شرق‌شناسي را عرضه كرده‌اند.

This study of Firoozeh Dumasʹ Funny in Farsi seeks to demonstrate the memoiristʹs critique of orientalism and memoiristic images of Iran. In Funny in Farsi, which like most of the post-9/11 diasporic memoirs by Iranian women has been written in English, the author has tried to answer the unprecedented curiosity of western readers about Iranian-Islamic culture, especially the issue of Iranian women. One significant aspect of Dumasʹ memoir is its recourse to satire, which differentiates it from the bulk of Iranian womenʹs diasporic memoirs with their characteristically tragic story of loss and frustration. In this satiric memoir, Dumas has challenged western readersʹ unreal images of Iran and their expectation of "Iranian womanʹs diasporic memoir" as a genre. She has satirized the stereotypical images of Iran in Iranian womenʹs diasporic memoirs which are mostly rooted in orientalistsʹ works and the western media, and has replaced them with more objective and historical images. Through this alternative approach to the representation of Iranʹs cultural and social complexities, Dumas has extended the generic boundaries of the so-called "Iranian womanʹs diasporic memoir" and has demonstrated the orientalist and feminist-orientalist ingredients of this contemporary genre.