بينش و روش محمد كاظم مروي در تاريخ‌نگاري عالم‌آراي نادري

The Approach and the Insight of Mohammad Kazem Marvi in the Histography of Alam Araye Naderi

در قلمرو تاريخ­نگاري و نقد تاريخي توجه به بينش و روش مورخ امري ضروري است. بينش و روش در تاريخ­نگاري دو مقوله تفكيك‌ناپذير و مرتبط با يكديگرند. شناخت مورخ و اثر تاريخ­نگارانه­ ي او مبناي شناخت زمانه اوست و فهم متون تاريخ­نگارانه در هر عصري مستلزم شناخت عناصر روشي و بينش حاكم بر متن تاريخي است. نوشتار حاضر بر مبناي روش توصيفي- تحليلي به بررسي بينش و روش مروي، نويسنده عالم آراي نادري، اختصاص دارد. اين اثر يكي از منابع تاريخ­نگاري سلسله ­اي عصر افشاريه است. در واكاوي بينش مروي در تاريخ عالم آراي نادري به گرايش ­ها و باورهاي مورخ در چند محور مشيت ­گرايي، اعتقادات، نخبه­ گرايي و بينش انتقادي پرداخته شده است. در بررسي روش مروي نيز، مؤلفه ­هايي كه در مباحث روش­ شناختي مدنظر قرار مي­گيرد، نظير تحليل ويژگي­ هاي سبكي، منابع مورد استفاده و عواملي از اين دست مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. دستاوردهاي اين پژوهش نشان مي­دهد كه در نگارش عالم آراي نادري، عواملي چون موقعيت اجتماعي و گرايش­ هاي فردي مؤلف در كنار ويژگي­ هاي زباني و بافت موقعيتي زمانه بر بينش و روش تاريخ­نگارانه­ ي متون اين عصر تأثير گذارده است.

Paying attention to the historian's insight and method is necessary in the realm of historicism and historical critique. Insight and method are two unseparatable and related topics in historicism. The recognition of the historian and his historical work is the basis of knowing his time and understanding the historical texts in any era requires recognition of the elements of the method and insight governing the historical text. The present paper is based on descriptive-analytical method to investigate Mohamnad Kazem Maravi's insight and method, the writer of Alam Araye Naderi. This work is one of the historical sources of the Afshari era. In the search for Marvoy's insight in Alam Araye Naderi, some effective tendencies, beliefs and desires of the historian have been addressed in several aspects of belief in appreciation, religious insight, elitism and critical insight. Also, important components in methodological discussion such as the analysis of the characteristics of the style, the resources used and some other factors have been analysed in this study. The achievements of this study show that the factors such as the social status and individual tendencies of the author, along with linguistic features, in the light of the circumstances and circumstances of the time have influenced the insight and historiographical method of the texts of this age in this work