بررسي آينده احتمالي خليج گرگان پس از جدايي از درياي كاسپي از نگاه توالي بوم شناختي

Investigating the probable future of the Gorgan Bay after separation from the Caspian Sea from the perspective of ecological succession.

خليج گرگان حوضه آبي نيمه بسته‌اي است كه در سال‌هاي اخير با خطر خشكي‌زدگي ناشي از كاهش سطح آب در درياي كاسپي قرار دارد. در اين تحقيق آينده احتمالي خليج پس از جدايي از درياي كاسپي تحت دو سناريو مورد بررسي قرار گرفت. در سناريو اول خليج تحت تاثير اقليم حاكم بر آن بررسي شد. در سناريو دوم خليج تحت تاثير اقليم و ورودي رودخانه‌ها بررسي شد. از ميانگين روزانه داده‌هاي جهت و سرعت باد، بارش و تبخير و ميانگين ماهانه دبي رودخانه‌هاي منتهي به خليج جهت مدل‌سازي با مايك21 استفاده شده است. نتايج مدل‌سازي تحت سناريو اول نشان داد كه 551 روز بعد جدايي خليج از درياي كاسپي، خليج متاثر از اقليم حاكم بر آن به خشكي مبدل خواهد شد. نتايج مدل‌سازي تحت سناريو دوم نشان داد كه خليج متاثر از اقليم حاكم بر آن و ورودي رودخانه‌ها بعد گذشت سه سال به تعادل رسيده و مبدل به يك تالاب درون خشكي مي‌گردد. بعد جدايي خليج از درياي كاسپي مراحل توالي بوم‌شناختي در آن با سرعت انجام خواهد شد. در صورت عدم ارتباط خليج با دريا و عدم تامين حق‌آبه از رودخانه‌ها، جانشيني بوم‌شناختي در خليج گرگان از نوع جانشيني مخرب خواهد بود. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه علاوه بر كاهش سطح آب و فرآيند رسوب‌گذاري، تغذيه‌گرايي نيز به عنوان سومين عامل تهديد‌كننده حيات در خليج مورد توجه مي‌باشد. ضرورت احداث يك كانال جديد از طريق شبه‌جزيره ميانكاله به جهت افزايش خودپالايي در خليج و خروج آن از شرايط جانشيني مخرب پيشنهاد مي‌گردد.

Gorgan Bay is a semi-closed water area that has been exposed to water level decreasing in the Caspian Sea in recent years. In this research, the probable future of the Bay after separation from the Caspian Sea under two scenarios is examined.In the first scenario, the Bay was studied under the influence of the prevailing climate on it. In the second scenario, the Bay was studied under the influence of the climate and river inputs. The daily average of wind speed, wind speed, precipitation and evaporation data and the monthly average of rivers debi loading to the bay were used for modeling by Mike 21.The modeling results under the first scenario showed that, 551 days after the separation of the Bay from the Caspian Sea, the Bay would be dwarfed by the prevailing climate on it. The modeling results under the second scenario showed that the Bay affected by the prevailing climate on it and input rivers then reached the balance of 3 years and turned into an inland wetland. Following the separation of the Bay from the Caspian Sea, the stages of ecological successions will be carried out rapidly. If the Bay does not communicate with the sea and does not provide adequate supplies of rivers, ecological successions in the Gorgan Bay will be Disclimax. The results of the study show that in addition to water level decreasing and sedimentary process, eutrophication is also considered as the life threatening third factor in the Bay. The necessity of constructing a new channel through the Miankaleh Peninsula in order to increasing self-purification in the Bay and its withdrawal from Disclimax is proposed.