پديد آورندگان :
ابوطالبي، حسن دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات، تهران , جعفري هرندي، محمد دانشگاه آزاد اسلامي، واحد يادگار امام خميني(ره) , آيتي، محمدرضا دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات، تهران
كليدواژه :
مناسب سازي , معلوليت , فقه , دسترسي برابر , تبعيض مثبت يا منفي
چكيده فارسي :
مقدمه: معلوليت به ناتواني در انجام تمام يا قسمتي از فعاليتهاي عادي زندگي فردي يا اجتماعي به علت وجود نقصي مادرزادي يا اكتسابي، در قواي جسماني يا رواني اطلاق مي‌شود. استيفاي حقوق معلولين و توانمندسازي معلولان براي داشتن يك زندگي مستقل و مشاركت آنها در تمام جنبه‌هاي زندگي، متوقف بر مناسب‌سازي است. معلوليت و چالش مناسب‌سازي در عصر حاضر حقيقتي انكارناپذير است و جوامع پيشرفته با اين حقيقت به شكل واقعي مواجه شده و براي اين اقليت بزرگ حقوقي قائلند، و به اداي آن پايبند.
مرور انتقادي منابع: اين سئوال كه آيا حاكميت در تأمين دسترسي برابر، براي معلولين وظيفه‌اي برعهده دارد يا خير؟ پرسشي است كه در آثار به تحرير درآمده درباره حقوق معلولين، به آن پرداخته نشده است، و اين موضوعي است كه مورد نقد قرار دارد. سئوال بي‌پاسخ ديگر اينكه، آيا اينكه امكان استفاده معلولين از امكانات زيربنايي معمول در جامعه وجود ندارد، به دليل نقصي‌است كه در اين افراد وجود دارد، يا آن كه به دليل نقصان در زيرساختهاي شهري‌است؟
بحث: تحقيق پيرامون اين موضوع بحث كرده كه از آنجا كه كشور ما ايران، مبتني بر حكومت اسلامي است، آيا در مباني فقه اسلامي، اعم از قرآن و سنت، دسترسي برابر براي معلولين به‌عنوان يك حق به‌رسميت شناخته شده است؟ تا آنكه حكومت از يك سو و جامعه اسلامي از سوي ديگر نسبت به چنين حقي تكاليفي داشته‌باشند يا خير؟ اين تحقيق در پاسخ به اين سئوال، و با روش توصيفي- تحليلي، و با بهره‌گيري از قواعد و اصول تعريف شده در مسير اجتهاد، به رشته تحرير درآمده است.
آگاهي نسبت به رويكرد اسلام به پديده ناتواني، ضمن زدودن برخي تصورات نادرست، تأثير به‌سزايي در بهبود نگرش افراد معلول، نسبت به خود و جامعه نسبت به آنها داشته و مبناي تقاضا و عرضه خدمات ويژه به افراد معلول و ساير حقوق اجتماعي آنان است. هم چنين با پيشتازي جوامع پيشرفته در ارائه و ارتقاء خدمات به معلولين چنانچه حكومتي ديني چون كشور عزيز ما ايران، نتواند در زمان حاضر-حد اقل در مباني نظري- همپاي اين كشورها گام بردارد، به‌طور قطع در آينده نيز در اين مسابقه عقب خواهد ماند.
يافته‌هاي پژوهش، حاكي از آن است، كه عمومات و اطلاقات ادله شرعي بر حق دسترسي برابر و وجوب حضور معلولين در جامعه دلالت دارد و حاكميت نمي‌تواند، وچنين حقي ندارد كه به دليل وجود نداشتن شرايط و با مسكوت گذاشتن مناسب‌سازي و فرآيند دسترسي براي همه، همواره و براي هميشه معلولين را ازمسئوليت‌پذيري و تكاليف اجتماعي محروم نمايد. بلكه مناسب‌سازي و حق تساوي دسترسي، حق مسلم معلولين و اداي اين حق برحاكميت واجب است.
چكيده لاتين :
Introduction: Disability is defined as the incapability of performing all or part of the normal activities of individual or social life due to congenital or acquired defects in the physical or mental abilities.
Giving rights of disabled people and empowering them to have an independent life and to participate in all aspects of life rely on making appropriate urban environments.
Disability and challenge of environment appropriateness in the current era are an irrefutable truth . Modern societies deal with this fact in an actual manner and to this large minority, they give rights and are committed to performing them.
Critical review of resources: The question of whether the government has an obligation to provide equal access for disabled people has not been addressed in the written works on the rights of people with disabilities, which has been criticized.
Another unanswered question is whether not using the usual infrastructure facilities of society by the disabled is due to a defect in these people or it is due to a lack of urban infrastructure
Discussion: Research has argued that since our country , Iran, is based on the Islamic state, the question arises as to whether equal access for the disabled as a right is recognized in the foundations of Islamic jurisprudence, including the Qur’an and tradition And whether the government, on the one hand, and the Islamic community, on the other hand, have such an assignment to such a right.
This article was written using analytical-descriptive method and the rules and principles defined in the ijtihad course and tried to find an appropriate answer to this question.
Awareness of the Islamic approach to disability phenomenon, while eliminating some misconceptions, has an effective impact on improving disabled people’s attitude towards themselves and society’s attitude towards them. Also, it is considered as a basis for the demand and supply of special services to the disabled and their other social rights.
Moreover, with the advancement of modern societies in the provision and promotion of services for the disabled, if a religious government like our beloved Iran, cannot be present, at the present time, at least on theoretical foundations - alongside these countries, definitely in the future will move backward in this race.
Findings: The findings of the research indicated that the general and religious evidence point to the rights to equal access and the necessity of the presence of people with disabilities in the society, and the government cannot, and has no such right that due to the lack of conditions and by keeping the process of access for everyone silent, always and permanently deprive people with disabilities from social responsibilities. But the right to proper implementation and the rights to the equal access are obligatory to the government.
