عوامل اقتصادي و اجتماعي مؤثر بر تمايل بهره‌برداران به مشاركت در طرح‌هاي اصلاح و احياي مراتع (مورد مطالعه: مراتع شهرستان دهگلان)

Social and economic factors affecting the willingness of ranchers to participate in rangelands rehabilitation and restoration projects (The case of study: rangeland of Dehgolan)

مراتع بیش از 53 درصد از مساحت كشور را شامل می­شوند. این عرصه­ها نیازمند اعمال مدیریتی صحیح با هدف حفظ، احیا، توسعه و بهره­برداری بهینه هستند. امروزه تلاش برای حفاظت، احیا و بهره­برداری مراتع در حوزه­های آبخیز با مشاركت بهره­برداران در چارچوب طرح­های مرتعداری به عنوان یك برنامه مدون مدیریتی گامی اساسی در راستای توسعه پایدار است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر میزان تمایل بهره­برداران به مشاركت در طرح­های اصلاح و احیا مراتع در چهار محدوده عرفی از شهرستان دهگلان بود. تعداد نمونه با استفاده از رابطه كوكران و تطبیق آن با جدول كرجسی و مورگان 68 نفر انتخاب گردیده است. یافته­های این پژوهش نشان داد كه بین عوامل اجتماعی و عوامل اقتصادی با میزان تمایل بهره­برداران به مشاركت در طرح­های اصلاح و احیای مراتع رابطه مثبت و معنی­داری وجود داشت. همچنین، نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان می­دهد كه از بین متغیرهای تأثیرگذار بر میزان تمایل بهره­برداران به مشاركت 4 متغیر عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی، تحصیلات و تعداد دام مجموعأ 80 درصد از واریانس میزان تمایل بهره­برداران به مشاركت در طرح­های اصلاح و احیای مراتع را تبیین كردند.

      Rangelands cover over 53 % of the country’s area. These areas require proper management practices for preservation, rehabilitation, development and optimal utilization. Nowadays, participation of people, particularly ranchers, is an essential step towards sustainable development in watershed management. The purpose of this study was to investigate social and economic factors affecting the willingness of ranchers to participate in rangeland rehabilitation and restoration projects in Dehgolan city. The number of samples was calculated to be 68 using Cochran equation and Krejcie and Morgan table. Results showed that there was a significant and positive relationship between social and economic factors with the willingness of ranchers to participate in the rangeland rehabilitation and restoration projects. Also, the results of stepwise regression showed that among the variables affecting the willingness of ranchers to participate, four variables including social factors, economic factors, education and the number of livestock could explain 80% of the variance.