تحليل ساختاري الگوهاي متكرر داستان‌هاي كودكان طردشده در شاهنامه و ديگر اساطير

The Structural Analysis of Repeated Patterns of Deported Children in Shahname and Other Myths

عناصر مشترك در فرهنگ و ادبيات ملل مختلف فراوان ديده مي شود كه يافت و تحليل دلايل آن، كمك مي كند تا در صورت لزوم، زمينه‌هاي اشتراك و نزديكي فرهنگ‌ها تقويت شود. يكي از شباهت-هاي موجود در ادبيات فارسي و ادبيات ديگر ملل حضور كودكاني است كه بنا به دلايلي از خانه طرد مي شوند و در نهايت اغلب آن‌ها به خانه بازمي گردند و در شرايط و موقعيتي بهتر قرار مي گيرند. در شاهنامه، شخصيت‌هايي چون كيقباد، زال و... بنا به دلايلي مورد نفرت قرارگرفته و طرد مي‌شوند؛ اما اين كودكان پس از پشت سرنهادن حوادثي به قدرت و قهرماني مي‌رسند. در متون حماسي-اساطيري جهان نيز داستان‌هايي وجود دارد كه بنمايه‌ آن طرد كودكي از خانواده است. همه‌ اين كودكان، پس از دورشدن از زادگاه و پس از طي مراحلي دشوار و گذر از موانعي، به بلوغ رسيده و شايسته‌ عنوان قهرماني يا پادشاهي مي شوند. با تحليلي ساختاري مشخص مي‌شود كه اين داستان‌ها از الگويي واحد پيروي مي‌كنند و داراي اجزا و عناصري مشترك، مانند قدرت طردكننده، كودك طردشده، ابزار دوركردن، مكان تبعيد، مانع و حائل، شخص‌نجات‌دهنده و در نهايت سرنوشت محتوم است. در اين داستان‌ ها گسيل كنندگان، كساني هستند كه نسبت به وجود اين كودكان احساس ترس و تنفر دارند. در واقع دو سبب اصلي كه موجب مي‌گردد تا اين كودكان در طبيعت رها گردند، نخست ترس شخص گسيل كننده از حوادث احتمالي آينده و ديگر نفرت والدين از فرزندان به دليل وجود نقص يا ناخواسته بودن است.

There are many shared elements in all cultures finding of which helps to bring them closer. One similarity between Persian literature and the literature of other cultures is abandoned children who finally return to their home and origin and achieving better fortune. Some characters such as Keyqobad, Zal, Fereydun and Darab are regarded with hatred and abandoned in Shahnameh, yet they achieve power and heroism after going through some events. In mythological texts and epics of the world, there are also some stories which focus on the abandonment and rejection of a child from the family. All of these children who have been abandoned reach adulthood going through some difficulties and rites of passage to become heroes or kings. The structural analysis of these stories reveals that all of them share almost the same pattern such as powerful individual who rejects, the abandoned child, the place of deportation, the obstacle, the saver and finally destiny. In these stories those who abandon are frightened or fear these children. In fact, two main reasons cause the abandonment of these children, the first is the fear of future events and the second is parent's hatred of these children who are unwanted or have some disability.