تحليل و نقد توجيه هاي عرفاني استغفار پيامبر اكرم (ص) با تأكيد بر حديث لَيغَان

The Analysis and Criticism of Mystical Justifications of Asking For Divine Pardon by Holy Prophet, with Emphasis on the Tradition of "Layogh@n" (Darkness or Veil)

حديث «لَيغَان» نمونه‌اي از نصوص ديني است كه برداشت ظاهري از آن با مقام اخلاقي و عرفاني رسول اكرم (ص) ناسازگار است. در اين حديث كه در جوامع روايي اهل تسنن و شيعه از پيامبر اكرم (ص) نقل شده آمده است: در هر روز حجابي مانند ابر جلوي قلب مرا مي‌گيرد و به همين دليل روزي هفتاد بار استغفار مي‌كنم. اين مقاله ضمن گردآوري، تحليل، رويكردشناسي و ارزيابي انواع برون‌رفت‌هاي اخلاقي و عرفاني در زمينه ناسازگاري استغفار رسول خدا (ص) با مقام اخلاقي و عرفاني آن حضرت، صحت و سقم احتمال‌هاي گوناگون را اعتبارسنجي كرده و به اين ديدگاه راه يافته است كه از ميان بيست‌وسه تفسير عرفاني فقط دو برون‌رفت مي‌تواند توجيهي مناسب براي استغفار رسول اكرم (ص) باشد: تفسير حديث به استغفار از پايين‌تر از مقام احديت كه مقام اختصاصي رسول خدا (ص) است، و تفسير آن به تمكن و استقامت در مقام احديت و عدم تلوّن در آن. اين دو برون‌رفت نه‌تنها با عصمت آن حضرت ناسازگاري ندارد كه با منزلت‌هاي فراتر از عصمتي كه در نبوت شرط است، سازگار است.

The tradition of "Layogh@n" is an example of religious text whose exoteric and literal meaning contradicts with Holy Prophet's moral and mystical state. It is cited in Shia and Sunny hadith collections and reads as: "every day a veil covers my hearth like a cloud, thus I ask for divine pardon seventy times every day". Gathering, analyzing, studying the approaches and evaluating different kinds of moral and mystical solutions for the contradiction between Holy Prophet's asking for divine pardon and his moral and mystical state, the present paper validates different possibilities in this regard and comes to conclusion that there could be only two proper justifications for Holy Prophet's asking for divine pardon, among twenty three mystical solution: interpreting the hadith as asking for divine pardon from the state lower than the state of Oneness, which is specific to the Holy Prophet; and interpreting it as the ability and endurance in the state of Oneness and consistency in it. These two solutions are not only in harmony with Holy Prophet's infallibility but also with states higher that the infallibility, which is the condition for prophecy.