تاثير عوامل غير معرفتي برمعرفت در آينه مثنوي معنوي مولوي

The Effect of Non-Cognitive Factors on Knowledge in the Mirror of Mathnawi

يكي از مهم ترين مسائل فلسفي ،كلامي و عرفاني كه كاركرد تربيتي مؤثر بويژه در تربيت توحيدي دارد ، تاثير عوامل غير معرفتي نظير اراده ، ملكات نفساني و الگو هاي رفتاري ، اميال ، عواطف و اغراض در فرآيند ادراكات آدمي از قبيل نگرش هاي انسان شناختي ، خدا شناختي ، جهان شناختي ، و درك او از معناي زندگي و حيات طيبه و ... است . اين بحث پلي ارتباطي ميان دو حوزه معرفت شناسي و اخلاق محسوب مي شود. اين مقاله بر آن است تا ضمن بررسي دقيق تر اين ادعا، ديدگاه مولانا را در اين خصوص جويا شود.اينكه مولوي نيز به تأثير ساحت هاي غير عقيدتي بر ساحت عقايد و باور ها معتقد بوده است ، مهم ترين سخن اين نوشته است . ازاين رو مهم ترين مصاديق عوامل غير معرفتي كه موجب شفافيت يا كدورت شناخت بشري مي شود ، معرفي شده و با درك آراء مولوي در اين زمينه، به اهميت عوامل غير معرفتي در مباني معرفتي انسان پرداخته شده است.

One of the most important philosophical, theological and mystical issues which has an effective training function, especially in monotheistic training, is the effect of non-cognitive factors such as will, spiritual dispositions, behavioral patterns, desires, affections, and intentions on the process of man's perceptions including his anthropological, theological, cosmological attitudes, and his understanding of the meaning of life and the pure life, etc. The issue is regarded as a bridge between epistemology and ethics. The aim of present paper is to review the claim more carefully and find out Mawlawi's view in this regard. The most important point of the paper is that Mawlawi also believed in the effect of non-ideological realms on the realm of ideas and beliefs. Therefore, the most important instances of non-cognitive factors that cause the transparency or opacity of human cognition are introduced and the importance of non-cognitive factors in man's cognitive foundations is discussed, having understood Mawlawi's views in this regard.