دين و اقبال فطري به آن از ديدگاه صدر المتألهين

ملاصدرا شيرازي بارها در مقام تعريف دين برآمده است. البته هر بار با رويكردي به دين نگريسته است كه تنها با نگاهي جامع به آنها ميتوان مقصود وي از دين را باز شناخت. او در زمينه اقبال انسان ها به دين، بر انطباق دين با فطرت كمال طلب و خواهان سعادت مطلق انسان توجه مي كند و افزون بر تصريح به فطري بودن آموزه هاي مختلف ديني، به ارائه تنبيه در اين راستا نيز روي آورده است. در نوشتار پيش رو بعد از تبيين و تحليل هويت دين در نگاه اين فيلسوف مسلمان،‌به تبيين نگاه وي در باب گرايش فطري انسان ها به دين پرداخته خواهد شد. بنابراين با توجه به آنچه گفته شد، يافته هاي ملاصدار نشان داد، تمامي موجودات تسبيح گوي ذات حق تعالي هستند. اين هستي شناسي شرايط مناسبي براي طرح فلسفه ي عبادت فراهم مي آورد؛ شرايطي كه با انسان شناسي صدرايي آماده تر مي شود. از ديدگاه ملاصدرا عبادت انسان نسبت به موجودات ديگر مقوله ي متفاوت و متمايزي است كه دو بعد دارد. در بعد نخستين آن انسان مانند تمام اشياء تسبيح گوي خداوند است؛ اين مرتبه ي تسبيح، عبادت انسان بماهو موجود است نه انسان بما هو انسان اما بعد دوم عبادت انساني كه دليل آفرينش انسان نيز است همان عنصري است كه در كنار علم حقيقي، از انسان انسان مي سازد. وضع عبادات شرعي از سوي خداوند برآوردن اين نياز انساني است.