حقوق اقليت هاي ديني در نهج البلاغه

The Rights of Religious Minorities in Nahjolbalagheh

برقراري اتحاد، برادري و صلح يكي از ويژگي‌هاي دين مبين اسلام است. از آن رو، همزيستي مسالمت‌آميز به عنوان يكي از مهم‌ترين مؤلفه‌هاي زندگي در جوامع اسلامي مطرح است. در اين رابطه، تعاملي كه بين مسلمانان با اقليّت‌هاي ديني بر مبناي قرارداد ذمّه شكل گرفته، از مصاديق مهم صلح‌جويي دين مبين اسلام است. بي‌گمان اثبات ادعاي عدالت‌جويي و صلح‌طلبي دين اسلام در برخورد با هم‌پيمانان خود، تنها با اثبات حقوق مسلّم اقليت‌هاي ديني در جامعة اسلامي ميسّر است. با اين رويكرد، مقالة حاضر بر آن است تا با كنكاش در سخنان امام علي(ع) در نهج‌البلاغه به ارزيابي حقوق اقليّت‌هاي ديني در جامعة اسلامي بپردازد و اثبات كند كه همزيستي مسالمت‌آميز با پيروان ساير اديان و رعايت حقّ حيات جاني و مالي، آزادي انديشه و بيان، برابري با رعايت اصل ابراز محبت به همة مردم، اصل تساوي در برابر قانون و حقوق اجتماعي و اصل احترام به سنّت‌ها و قوانين ديگر اديان، يك انديشة اصيل اسلامي در سيرة آن بزرگوار است و در گفتار و كردار آن حضرت نمايان و مشهود استكه اين حسن سلوك و رفتار احترام‌آميز در ارتباط با همة اقليت‌ها به‌خوبي تحقق يافته‌است.

Making unity, fraternal relation, and peace is one of the features of perspicuous religion of Islam. Therefore, peaceful coexistence is considered as one of the most important factors in Islamic societies. Accordingly, the interaction between Muslims and religious minorities based on Zemmeh Agreement is one of the examples of the peacefulness of the perspicuous religion of Islam. There is no doubt that the only way to prove the justice and peacefulness of Islam is through proving the inalienable rights of the religious minorities. To this end, the present study tries to evaluate the rights of the religious minorities in Imam Ali (AS)’s Speeches in Nahjolbalagheh, and also proves that having peaceful coexistence with other religion’s followers and their rights of living and making money, freedom of though and speech, equality based on liking of all of the people, the basis of equality by the law and social rights, and the basis of respecting the traditions and rituals of other religions is the Islamic and original thought of Imam Ali (AS). Moreover, this can easily be found in his speeches and behaviors, and this good behavior and respectful manner in relation with all minorities can be easily observed.