بررسي اثر تراكم و عمق كاشت بر صفات مختلف زعفران (Crocus sativus L.) در منطقه ماهيدشت كرمانشاه

Effects of planting density and depth on different traits of saffron (Crocus sativus L.) in Mahidasht region of Kermanshah

زعفران (Crocus sativus L.) ارزشمندترین محصول مناطق خشك و نیمه‌خشك ایران است كه به‌دلیل رنگ و طعم آن در صنایع غذایی و به‌دلیل خاصیت دارویی‌اش در پزشكی استفاده می‌شود. فاصله و عمق كاشت مناسب بنه نقش مهمی بر عملكرد زعفران داشته، به همین منظور برای بررسی اثر فاصله و عمق كاشت بنه بر رشد رویشی و عملكرد زعفران، آزمایشی در سال زراعی 1393-1392 در مركز آموزش جهاد كشاورزی ماهیدشت استان كرمانشاه به‌صورت فاكتوریل شامل فاصله كاشت بنه در 4 سطح 3، 6، 9 و 12 سانتی‌متر روی ردیف و عمق كاشت مختلف بنه در 3 سطح 10، 15 و 20 سانتی‌متر بر پایه طرح بلوك‌های كامل تصادفی در سه تكرار انجام شد. صفات تعداد گل، وزن تر گل، طول گلبرگ، طول دمگل، وزن تر و خشك كلاله، طول كلاله، وزن تر برگ، تعداد و وزن متوسط بنه در یك مترمربع اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد كه اثر فاصله و عمق كاشت بنه بر همه صفات معنی‌دار شد. ولی اثر متقابل بین فاصله كاشت در عمق كاشت بنه فقط بر صفات وزن تر كلاله و وزن متوسط بنه معنی‌دار شد. بیشترین تعداد گل، وزن تر گل، وزن تر و خشك كلاله (به‌ترتیب 2.09 و 0.5 گرم در مترمربع)، وزن تر برگ و تعداد بنه در تیمار فاصله كاشت 6 سانتی‌متر و عمق كاشت 15 سانتی‌متر مشاهده شد. بیشترین طول كلاله، در تیمار فاصله كاشت 9 سانتی‌متر و عمق كاشت 15 سانتی‌متر و بیشترین وزن متوسط بنه در تیمار فاصله كاشت 12 سانتی‌متر و عمق كاشت 15 سانتی‌متر ثبت شد. بنابراین تیمار فاصله كاشت 6 سانتی‌متر و عمق كاشت 15 سانتی‌متر كه بیشترین تأثیر را بر وزن تر و خشك كلاله داشت، قابل توصیه می‌باشد.

Saffron (Crocus sativus L.) as a valuable crop is cultivated in arid and semi-arid regions of Iran. It is used in food for color and flavor and also in medicine. Optimum mother corm density and depth is one the most crucial factors determining daughter corm generation and flower yield. For this purpose, this research was aimed to study the effects of planting density and depth of corm on stigma yield and daughter corms production traits during 2012-2014 in Mahidasht, Kermanshah province. The study was conducted in a factorial experiment based on randomized complete blocks design with four different planting densities (3, 6, 9, 12 cm) and three planting depths of corm (10, 15, 20 cm) in three replications. Traits including flower number, flower fresh weight, fresh and dry weight of stigma and style, stigma and style length, leaf weight, the number and average weight of daughter corm were measured. Analysis of variance showed that the effect of planting density and depth of mother corm was significant on total traits. The interaction effect between planting density and planting depth on some traits (average weight of daughter corm and stigma and style length) was significant. The highest flower number, fresh flower weight, total fresh and dry weight of stigma and style (2.09 and 0.5 gr/m2, respectively), leaf weight, and daughter corm number were obtained in planting density of 6 cm and planting depth of 15 cm. The highest length of stigma and style of saffron was achieved in planting density of 9 cm and planting depth of 15 cm, and the average weight of daughter corm was obtained in planting density of 12 cm and planting depth of 15 cm. Therefore, the planting density of 6 cm and planting depth of 15 cm, having the highest effect on fresh and dry weight of stigma, are recommended.