ارزيابي كيفي آب هاي سطحي و اولويت‌بندي عوامل موثر در آلودگي اين آب ها با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي فازي Topsis

Surface Water Quality Assessment and Prioritize the Factors Pollute This Water Using Topsis Fuzzy Hierarchical Analysis

زمينه و هدف: امروزه با رشد صنعت و افزايش جمعيت، منابع آبي با مشكل كمبود جدي مواجه شده است. اين كمبود منابع آبي ايجاب مي‌كند در مورد مديريت در بخش صنعت و كشاورزي تمهيدات ويژه‌اي در نظر گرفته شود. از ميان منابع مختلف آبي، آب‌هاي سطحي بيشتر در معرض آلودگي قرار مي‌گيرند. مهم‌ترين آلوده‌كننده‌هاي اين منابع، آلاينده‌هاي صنعتي، دترجنت ها (گندزداها)، آفت‌كش‌ها، مواد راديواكتيو، گرما و غلظت نمك‌هاي محلول هستند. مواد و روش ها: در اين مقاله، ابتدا ميزان اهميت هر آلاينده با توجه به اثرات و نتايج آن موردبررسي قرار مي‌گيرد و سپس ارزيابي كيفي آب‌هاي سطحي ازنقطه‌نظر آلاينده‌هاي ذكرشده موردمطالعه قرار مي‌گيرد. به‌منظور ارزيابي ميزان اهميت نسبي اين آلاينده‌ها، ابتدا با استفاده از نرم‌افزار Topsis، اولويت‌بندي اين عوامل به‌عنوان يكي از روش‌هاي تحليل سلسله مراتبي انجام‌گرفته و سپس با استفاده از مدل‌سازي روش درخت تصميم، با استفاده از نرم‌افزار WEKA، اهميت هر عامل بررسي و در صورت عدم برآورده شدن ميزان حداقل اهميت، از درخت تصميم حذف مي‌شوند. يافته ها: نتايج بدست آمده از تحليلي فازي Topsis گوياي اين مهم است كه از ميان شش آلاينده هاي موردبررسي در اين پژوهش، آب‌هاي سطحي و آب‌هاي زيرزميني به ترتيب به ميزان 74% و 26% در معرض ريسك آلودگي هستند. از سويي نتايج بدست آمده از درخت سلسله مراتبي در نرم‌افزار Weka نشان داده است كه عامل گرما، نمك هاي محلول و آلاينده‌هاي صنعتي به ترتيب داراي ضريب تاثير يا خلوص 1338/0، 0523/0 و 2694/1 مي‌باشند. نتيجه‌گيري: آب‌هاي سطحي به‌طور نسبي در مقايسه با آب هاي زيرزميني بيشتر در معرض آلودگي قرار مي‌گيرند. همچنين عامل گرما و غلظت نمك هاي محلول از كم‌ادراري عوامل و آلاينده‌هاي صنعتي از تاثيرگذارترين آلاينده ها در آلودگي آب هاي سطحي محسوب مي شوند.