بررسي تاثير تعداد دام بهره برداران بر وضعيت مراتع ( مطالعه موردي: عشاير شاهسون شهرستان مشگين شهر)

Assessment the effects of rancher number of livestock in range condition (Case study: Shahsavan nomads of Meshginshahr city)

شناخت عوامل تخریب منابع طبیعی و تاثیر آن بر زندگی مردم فرصتی است برای مدیران تا یك راهبرد كلان را جهت توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برنامه‌ریزی نمایند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت مراتع عشایر ایل شاهسون دامنه‌های كوه سبلان و ارتباط آن با تعداد دام می‌باشد. در این راستا 4 سامان عرفی دلی قاسم، لاله‌لو، نبی چمنی و آرخ‌بندی با توجه به اهداف تحقیق انتخاب گردید و جامعه آمـاری آن 70 نفر از بهره‌برداران (صاحبان پروانه چرا) بوده‌اند كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 58 نمونه (نفر) انتخاب گردید. ابزار تحقیق پرسش‌نامه بوده كه از طریق مصاحبه مستقیم با بهره‌برداران با روش تصادفی ساده در منطقه تكمیل گردید. متغیر وابسته در این تحقیق وضعیت مراتع بوده كه با استفاده از عكس روش شش فاكتوری  محاسبه گردیده است. با استفاده از نرم افزار SPSS میزان همبستگی وضعیت مراتع از طریق آزمون پیرسون با فاكتور تعداد دام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. همچنین نرخ دام­گذاری با استفاده از مقایسه میانگین‌های آزمون دانكن انجام شد. نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان می دهد بین وضعیت مراتع با، تعداد دام بهره برداران منطقه رابطه منفی معنی‌داری وجود دارد. به عبارت دیگر هر چه تعداد دام و دستیابی برای درآمد سالیانه بالاتر بیشتر باشد، میزان وضعیت مراتع كاهش می‌یابد. به نظر می‌رسد می‌توان با پیاده كردن برنامه‌های نظارتی، مدیریتی صحیح و اجرای پروژه‌های اصلاحی و احیایی ضمن تعادل دام و مرتع شرایط را در جهت بهبود وضعیت و تولید علوفه در هر سامان عرفی افزایش داد. این امر بطور مستقیم و غیر مستقیم بر میزان درآمد سالیانه بهره‌برداران موثر بوده و با جلوگیری از تخریب مراتع حفظ پایداری اكولوژیكی و تعادل اجتماعی محدوده‌های عرفی را با اشتغال پایدار تضمین می نمائید.

-