تحليل ارتباطات بين متغيّرهاي فضايي در دشت خان‌ميرزا: مقايسه‌ي كارايي الگوي رگرسيون وزني جغرافيايي و الگوي حداقل مربعات معمولي

Analyzing the Relations Between Spatial Variables in Khanmirza Plain: Comparison of Geological Weighted Regression and Ordinary Least Square Models

بطور متداول، براي درك ارتباطات فضايي بين متغيّرها محققان علوم محيط‌زيست و جغرافيا از الگوهايي چون رگرسيون حداقل مربعات معمولي‌ (OLS) بهره مي‌گيرند كه داراي كاستي‌هاي بسياري در ارايه‌ي نتايج فضايي بويژه در مقياس محلي است. محققان در سال‌هاي اخير الگوي رگرسيوني وزني جغرافيايي ‌(GWR) به منظور درك روابط بين متغيّرهاي فضايي در سطح محلي پيشنهاد داده‌اند. در اين تحقيق به منظور مقايسه‌ي كارايي اين الگوها، ميزان تغييرات كاربري اراضي‌ (به عنوان متغيّر وابسته) در رابطه با تغييرات افت و برداشت از منابع آب زيرزميني‌ (به عنوان متغيّرهاي مستقل) در دوره زماني 1379 تا 1389 در در دشت خان‌ميرزا‌ (استان چهارمحال و بختياري) مورد بررسي قرار گرفته است. به منظور بررسي كارايي الگوها از ضريب تغييرات باقيمانده‌هاي استاندارد‌شده، وابستگي‌هاي محلي فضايي، شاخص مورن، معيار اطلاعات اكاييك تصحيح‌شده و ضريب تبيين محلي بهره گرفته شد. نتايج تحقيق نشان داد بر اساس ضريب تغييرات استاندارد شده، الگوي GWR قابليت انطباق داده‌ها را نسبت بهOLS را دارا است. همچنين بر اساس نتايج ضريب تبيين بر روي متغيّرهاي تحقيق، الگوي GWR برازش محلي مطلوبي را بين نقاط رگرسيوني و نمونه‌‌اي برقرار مي‌كند. بر اساس شاخص مورن، الگوي GWR كمترين شباهت مقداري و مكاني را در موقعيت‌هاي مجاور داده‌هاي نمونه‌‌اي نشان مي‌دهد و كارامدي الگوي GWR در ارايه‌ي خروجي‌هاي فضايي در برابر الگوي OLS را اثبات مي‌نمايد

Usually environmental science and geography researcher use OLS model for variable spatial relations analyzing. This model has some lacks and shortagea in spatial outcome especially in local scale. In recent years, GWR model are used by some scientists for analyzing the relation of spatial variables in local scale. In this article, for analyzing and comparison of these models, land use change (as dependent variable) are assessed in relation with drawdown and withdrawal of groundwater resources (as independent variable) in years of 2001-2011 in Khanmirza Plain (Chaharmahal va bakhtiari province). In order to study the models efficiency, the Standardized residual variationʹs coefficient, Spatial Local dependencies, Morn’s Index, Corrected Akaike Information Criterion and Local coefficient of determinationwere used. Result indicate that based on Standardized residual coefficient of variation, GWR model has better ability to adopt data on variables respect to OLS. The findings of the research showed that based on the standardized coefficient of variations, GWR model has the ability to adapt data than OLS. Also, based on the results of the explanation coefficient on the variables of the research, GWR model creates a favorable local fit between regression and sample points. Based on Morrow index, GWR pattern represents the least similarity of the amount and location in the adjacent positions of the data samples and prows the performance of GWR model in providing spatial outputs relative to the OLS pattern .