كليدواژه :
Manesht , ارزيابي توان محيطي , ژيوتوريسم , قلارنگ , ايلام , Evaluation of environment ability , Geo tourism , Ilam , مانشت , Galarang
چكيده فارسي :
گردشگري صنعتي است كه امروزه مورد توجه بسياري از دولت‌ها قرار گرفته است و در حال حاضر يكي از پردرآمدترين بخش‌هاي اقتصاد جهاني مي‌باشد. صنعت گردشگري به شكل چشمگيري بر نرخ اشتغال، درآمد ملي، مصرف و سرمايه‌گذاري آثار مثبت دارد. گردشگري را بسته به هدف گردشگر، به انواع مختلفي طبقه‌بندي كرده‌اند كه يكي از آنها ژيوتوريسم مي‌باشد. با اينكه ژيوتوريسم در حال حاضر بخش كوچكي از كل توريسم را به خود اختصاص داده، اما اين بخش از صنعت توريسم از نرخ رشد بسيار بالايي برخوردار است. در اين مقاله با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي به شناسايي پهنه‌هاي مستعد ژيوتوريسم در منطقه حفاظت شده مانشت، بانكول و قلارنگ با استفاده از مدل منطق بولين و مدل AHP پرداخته شده است به همين منظور لايه‌هاي اطلاعاتي شامل نقشه ارزش‌هاي ژيومورفولوژي، زمين‌شناسي، توپوگرافي، پهنه‌بندي شيب، پوشش گياهي، چشمه‌هاي معدني، راه‌هاي ارتباطي، منابع آبي و نقشه اماكن رفاهي و اقامتي تهيه گرديد. اعمال وزن‌هاي مناسب در محيط نرم‌افزار Expert choice انجام شد. سپس با تلفيق و همپوشاني لايه‌هاي اطلاعاتي در محيط نرم‌افزار Arc GIS10.2 پهنه‌هاي مناسب شناسايي و اولويت‌هاي برتر جهت توسعه‌ي ژيوتوريسم معرفي گرديد. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه مناطقي با جاذبه‌ي بالا بيشتر در شمال، مركز تا جنوب‌شرقي منطقه‌ي حفاظت شده قرار دارند كه داراي پوشش گياهي و جنگلي، منابع آبي و ارزش‌هاي بالاي ژيومورفولوژيكي هستند و مناطقي با جاذبه‌ي پايين بيشتر در جنوب و غرب محدوده قرار دارند كه از نظر ارزش‌هاي ژيومورفولوژي، پوشش گياهي و جنگلي، دسترسي و زير ساخت‌ها، منابع آبي و داشتن جاذبه‌هاي طبيعي ضعيف ارزيابي شده‌اند. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه دو مدل AHPو مدل منطقي بولين در ارزيابي ژيوتوريسم در منطقه‌ي مورد مطالعه انطباق بالايي دارند و براي ارزيابي ژيوتوريسم در مناطق مختلف مي‌توانند مناسب باشند. همچنين معرفي اين جاذبه‌هاي طبيعي به گردشگران به‌صورت درست، موجب تاثيرگذاري مثبت گردشگران بر محيط طبيعي شده و زمينه‌ي ارتقاي جاذبه‌هاي گردشگري را فراهم مي‌آورد.
چكيده لاتين :
Tourism is an industry that nowadays considered by many governments and currently is one of the most profitable sectors of the global economy. The tourism industry has a significant impact on employment rates, national income, consumption and investment. Depending on the purpose of the tourist, tourism is classified into various types, one of them is geotourism
Although geo tourism now has allocated a small part of the total tourism to itself , but at the present, this part of tourism industry has a very high growth rate. In this paper by using the Geographic Information System (GIS), identifying areas prone to geo tourism in the protected area of Manesht, Bankol and Galarang using the Boolean logic model and AHP model have been investigated. For this purpose, information layers including maps of geomorphic, geological, topographic, gradient zoning, vegetation, mineral springs, communication paths, water resources and map of welfare and residential accommodations were prepared. Applying the appropriate weights was done in the Expert choice software environment. Then through combining and overlapping information layers in Arc GIS10.2 environment, suitable areas were identified and top priorities to the development of geo tourism in the area were introduced. The results of this study show that the areas with high attraction are located in the north, center to south-east of the protected area, which have vegetation and forest cover, water resources and high geomorphologic values, and areas with lower attraction are located more in the south and west area, which have evaluated as poor in terms of for geomorphologic values, vegetation and forest cover, access and infrastructure, water resources and natural attractions. The results of this research show that the two models of AHP and Booleanʹs logical model are highly adaptive in assessing geotourism in the studied region and can be suitable for assessing geo tourism in different regions. Also, the correct introduction of these natural attractions to the tourists, will positively affect on the natural environment of the tourists and improve the attraction of tourism.
