بررسي بازنمود روا ن زخم فردي و جمعي ناشي از دو جنگ جهاني در هنر با نگاهي به آثار دو تن از نقاشان آلماني

A Study of the Representation of Individual and Collective Trauma Resulting from Two World Wars in Art with a Look at the Works of Two German Painters

از سده بيستم و پس از تجربه دو جنگ جهاني و فجايع بشري ديگر، مفهوم روان‌زخم به مثابه پديده‌اي فردي و جمعي هر چه بيشتر در محافل علمي و نيز سپهر عمومي مطرح شده است. با وجود دشواري تعيين مرزهايي روشن براي تعريف يك دسته‌بندي مشخص از عوامل پيدايش روان‌زخم فردي و جمعي، همچنان مي‌توان با اطمينان جنگ را پديده‌اي آسيب‌زا دانست و مفهوم روان‌زخم ناشي از جنگ را طرح كرد. ● بيان مسئله و پرسش‌هاي كليدي : اين پژوهش به بازنمود روان‌زخم فردي و جمعي ناشي از جنگ در آثار هنري با نگاهي به نقاشي‌هاي دو هنرمند آلماني در سال‌هاي پس از جنگ جهاني اول و دوم مي پردازد. مسئله تحقيق رديابي و مطالعه رابطه تعاملي اين آثار با روان‌زخم فردي و جمعي در بستر شرايط فرهنگي و اجتماعي جامعه پساجنگ در كشور مغلوب است. در واقع اين پژوهش در پي پاسخ به اين پرسش‌هاست كه بازنمود روان‌زخم فردي ناشي از جنگ در آثار نقاشي چگونه در متن جامعه پساجنگ در تعامل با روان‌زخم جمعي قرار مي‌گيرد؟ بازنمود روان‌زخم جمعي در آثار هنري نسل‌هاي مختلف پس از جنگ چگونه با نظريات روان‌كاوي فرويدي و پسافرويدي قابل تشريح است؟ ● روش تحقيق : براي نيل به پاسخ پرسش‌هاي اين تحقيق، نخست به طرح نظريات روان‌كاوي در باب روان‌زخم (و بالاخص روان‌زخم ناشي از جنگ) با تكيه بر آراي فرويد در اين زمينه پرداخته مي شود. اين رويكرد روان‌كاوانه در جريان تحليل محتواي آثار به مثابه نقطه عزيمتي خواهد بود كه ارزيابي شرايط فرهنگي و اجتماعي و نيز زندگي‌نامه‌ هنرمند در نسبت با آن صورت مي‌گيرد. بر اين اساس اين پژوهش نشان مي‌دهد كه آثار هنري محملي براي بازنمود خاطرات روان‌زخم فردي و جمعي هستند. براي شناخت بهتر جنبه‌هاي مختلف فردي و جمعي روان‌زخم ناشي از جنگ، دو هنرمند آلماني از دو نسل مختلف براي مطالعه موردي انتخاب شده‌اند. تعلق يكي به نسلي كه جنگ را تجربه كرده است و ديگري به نسلي كه پيامدهاي جنگ را از نسل والدين خود ميراث برده است، امكان مطالعه بهتر بازنمود روان‌زخم به مثابه تجربه اي فردي يا جمعي را فراهم مي‌آورد. ● هدف از تحقيق : پژوهش حاضر مي‌كوشد نشانه‌ها و ويژگي‌هايي را كه روان‌كاوي براي تشخيص روان‌زخم تعيين كرده است، در آثار دو نقاش آلماني پس از دو جنگ جهاني، به مثابه بازنمودي از روان‌زخم فردي و جمعي ناشي از جنگ بيابد و محتواي اين آثار را با خوانشي روان‌كاوانه تشريح كند. اين پژوهش امكان شناخت بهتر آثار تحليل‌شده را فراهم مي‌آورد و ضمناً الگويي براي مطالعه وجوه بازنمود روان‌زخم جنگ آثار مشابهي كه در ساير دوره‌هاي تاريخي يا ساير جوامع پس از جنگ خلق شده‌اند، ارايه مي‌ كند.

Since the 20th century and following the experience of two world wars and other human catastrophes, the concept of trauma, as an individual and collective phenomenon, has been widely discussed in both scientific and public spheres. Although it is difficult to determine clear boundaries for the categorization of factors causing individual and collective trauma, war can be regarded as a traumatic phenomenon and the concept of trauma resulting from war trauma can be thus advanced. ● Problem Statement and Key Questions The present research focuses on the representation of individual and collective war trauma in works of art with a look at the paintings of two German artists in the years following World War I and World War II. This study aims to trace and study the interactional relationship of these works with individual and collective trauma in the cultural and social context of the post-war society in the defeated country. In fact, this study tries to answer these questions: how does the representation of individual war trauma in these paintings interact with collective trauma in the setting of the post-war society? How can the representation of collective trauma in works of art by different post-war generations be explained by Freudian and post- Freudian psychoanalytical theories? ● Research Methodology To answer the research questions, first psychoanalytical theories about trauma (especially war trauma), with an emphasis on the ideas of Freud, will be discussed. In the course of the content analysis of the works of art, this psychoanalytical approach will serve as a departure point in relation to which the assessment of cultural and social conditions and the biography of the artists will be undertaken. Thus, this study shows that works of art can serve as a means of representation of the memories of individual and collective trauma. For a better understanding of the different individual and collective aspects of war trauma, two German artists from two different generations have been selected for the case study. The fact that one of them belongs to a generation that has experienced war and the other is from a generation that inherited the consequences of war from the generation of their parents, provides us with a better opportunity to study the representation of trauma as an individual or collective experience. ● Research Objective The present study tries to identify the signs and features determined in psychoanalysis to diagnose trauma in the works of two German painters from the era following the two world wars as a representation of individual and collective war trauma and explain the content of these works through a psychoanalytic reading. This study provides for a better understanding of the analyzed works and develops a model for the study of the representation of war trauma in similar works in other societies and historical eras following different wars.