تحليل و برآورد آسيب‌پذيري مساكن شهري در برابر زلزله (مطالعه موردي: شهر گرگان)

An Analysis of Vulnerability Indicators of Urban Settlements Against Earthquake (Case Study: Gorgan City)

با توجه به رشد جمعیت و افزایش شهرنشینی، وقوع حوادث طبیعی مثل زلزله می‌تواند خسارات و تلفات سنگینی را ایجاد نموده و توسعه‌ی شهرها را دچار وقفه نماید. در همین راستا هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای ساختمان‌های شهر گرگان می‌باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر با توجه به موضوع آسیب‌پذیری ساختمان‌های شهری در برابر زلزله، از نوع توصیفی-تحلیلی است كه پس از شناخت روش‌های مختلف ارزیابی ساختمان‌ها در برابر زلزله و انتخاب روش ارزیابی كیفی مناسب با توجه به شرایط ساخت ‌و ساز منطقه مورد مطالعه و نحوه انجام برداشت‌های میدانی، با بهره‌گیری از روش آریای اصلاح‌شده و استفاده آنالیزهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) نظیرSpatial Analysis, Geostatistical analyst و درون‌یابی به روش Krigingضمن تهیه نقشه‌های پیش‌بینی و برآورد شاخص‌های تحقیق و تلفیق معیارها با پیاده‌سازی و اجرای مدل ارزیابی آریا به ارائه برآورد مناسبی از آسیب‌پذیری ساختمان‌های شهری و شناسایی پهنه‌های آسیب‌پذیر شهر در برابر زلزله اقدام شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می-دهد كه در حدود 300 هكتار از مساحت كل شهر گرگان معادل 33/17 در محدوده آسیب‌پذیری از نوع (خرابی و ریزش ساختمان، وجود احتمال تلفات جانی) بر اساس ضرایب خسارت مدل آریا قرار دارند. همچنین تحلیل درجات آسیب‌پذیری نشان می‌دهد كه پهنه‌هایی كه به دلیل رعایت اصول فنی ساخت‌وساز مطابق با آیین‌نامه 2800 دارای خسارت و آسیب‌پذیری كم بوده و ساختمان احداث‌شده قابل‌استفاده می‌باشند 58/25 درصد از كل فضای ساخته‌شده شهر را به خود اختصاص داده است كه عمدتاً در مناطق توسعه و ساخت‌وساز جدید شهری و شكل‌گرفته در چند سال اخیر واقع‌ شده‌اند. كلیدواژه‌ها: آسیب‌پذیری لرزه‌ای، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، مدل ارزیابی كیفی آریا، آنالیز زمین‌آمار (Geostatistical analyst)، شهر گرگان.

Natural events such earthquake can cause to big damage especially growth population and increasing city-sitting and stopped extension city so decreasing city-damaging is a main aim to program city-making. The study surveys evaluation damaging of gorganʹs buildings. Method of the study is describing-analyzing that knowing different ways to evaluate buildings that depend on building conditions. Studied zones, methods of field concepts that were used and analyzed by GIS, such spatial geostatistical analysis and studied interior by Kringing method to supply forecasting maps and evaluations with compactions ideal factors from damaging city-buildings at earthquake that 17.33 % of gorganʹs zone has possibility of damaging and human events. Biggest zone of the zone that is old using invaluable material for buildings. Analyzed results showed that 25.58 % of gorganʹs zone is based on 2800 number protocol that have less-damage that build at new houses at recent years. Natural events such earthquake can cause to big damage especially growth population and increasing city-sitting and stopped extension city so decreasing city-damaging is a main aim to program city-making. Natural events such earthquake can cause to big damage especially growth population and increasing city-sitting and stopped extension city so decreasing city-damaging is a main aim to program city-making. Natural events such earthquake can cause to big damage especially growth population and increasing city-sitting and stopped extension city so decreasing city-damaging is a main aim to program city-making. Natural events such earthquake can cause to big damage especially growth population and increasing city-sitting and stopped extension city so decreasing city-damaging is a main aim to program city-making. Keywords: Earthquake damaging, GIS, Aria evaluating qualify model, geostatistical analysis, gorgan city.