بررسي تأثير كود‌‌هاي زيستي و آلي بر خصوصيات مورفولوژيك و فيتوشيميايي گل گاوزبان ايراني (Echium amoenum Fisch. & C. A. Mey.)

Effects of biological and organic fertilizers on morphological and phytochemical characteristics of Iranian borage (Echium amoenum Fisch. & C.A. Mey.)

گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & C. A. Mey.) گیاهی علفی، دو ساله یا چند ساله و از گیاهان دارویی مهم خانواده گل گاوزبانیان می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر كود‌های زیستی و آلی بر ویژگی‌های مورفولوژیك و فیتوشیمیایی گل گاوزبان ایرانی است. این پژوهش در قالب طرح كاملاً تصادفی با پنج تیمار از كود‌های زیستی و آلی و هریك در سه سطح اجرا شد. تیمار‌ها شامل كود ورمی‌كمپوست به نسبت حجمی 10، 20 و 30 درصد، كود مرغی به نسبت حجمی 5، 10 و 20 درصد، كود بیوسولفور به میزان 5، 10 و 15 گرم، كود نیتروكسین به میزان 5، 10 و 15 میلی‌لیتر به‌صورت بذر مال، كود هیومیكس به میزان 100، 200 و 300 گرم در 5 میلی‌لیتر آب به‌صورت بذر مال و شاهد بودند. شاخص‌های ارتفاع گیاه، تعداد ساقه، تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، تعداد گل، طول كاسه گل، طول جام گل، وزن خشك و همچنین میزان آنتوسیانین و فلاونوئید اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد كه سطوح مختلف كود‌های زیستی و آلی تأثیر معنی‌داری بر صفات مورفولوژیك و فیتوشیمیایی داشت. به‌طور كلی كود هیومیكس 300 گرم بهترین تیمار از نظر افزایش تعداد ساقه و تعداد گل بود و كود مرغی 20% و ورمی‌كمپوست 30% بهترین تیمار‌ها از نظر تأثیر بر میزان آنتوسیانین و كود هیومیكس 300 گرم و كود مرغی 10 و 20 درصد بهترین تیمار‌ها از نظر تأثیر بر میزان فلاونوئید بودند. بنابراین با توجه به اثرات مخرب كود‌های شیمیایی و همچنین آثار مطلوب مشاهده شده از كود‌های زیستی و آلی به‌منظور كشت متابولیك و نیز گسترش كشاورزی پایدار، مصرف كود‌های زیستی و آلی به‌منظور توسعه كشت گل گاوزبان ایرانی توصیه می‌شود.

Iranian Borage (Echium amoenum Fisch. & C. A. Mey.) is a herbaceous, biennial or perennial herb and an important medicinal plant of the Boraginaceae family. The aim of this study was to evaluate the effect of biological and organic fertilizers on morphological and phytochemical characteristics of Iranian Borage. This study was carried out in a completely randomized design with five treatments and three replicates. The treatments included vermicompost fertilizer at three levels with the volume ratio of 10, 20 and 30 percent; chicken manure at three levels with the volume ratio of 5, 10 and 20 percent; biosulfur fertilizer at 5, 10 and 15 grams; nitroxin fertilizer at 5, 10 and 15 ml of water for seed; humics fertilizer at three levels of 100, 200 and 300 grams in 5 ml of water for seed, and control pots. Features such as plant height, stem number, leaf number, leaf length, leaf width, number of flower, calyx length, corolla length, dry weight and the amount of anthocyanin and flavonoid were measured in three wavelengths of 270, 300 and 330 nm. The results indicated that different levels of biological and organic fertilizers had a significant effect on morphological and phytochemical characters. In general, humics fertilizer (300 grams) was the best treatment for increasing the number of stem and number of flowers, and chicken manure (20 percent) and vermicompost (30 percent) were the best treatments in terms of impact on the anthocyanin level, and humics fertilizer (300 grams) and chicken manure (10 and 20 percent) were the best treatments in terms of impact on the flavonoid level. Due to the damaging effects of chemical fertilizers and the favorable effects observed for biological and organic fertilizers, the use of biological and organic fertilizers is recommended in order to cultivate Iranian Borage.